Descendants of »¯±Â ·¼®ÄÁ¹¿Â ¦»ÃÃ±Â

1. Ηλίας Δημήτριος¹ Φλέσσας was born in 1769 in Γαρδίκι, Καλαμών. He died on 23 Sep 1821 in Εφωνεύθη κατά την άλωσιν της Τριπόλεως. He married Αικατερίνη.

'Αδελφος τού Ποπαφλέσσα. 'Εγεννήθη στην Πολιαννή το 1769. 'Απο τούς προεστούς τής 'Επορχίας Λεονταρίου.

Κατά τον Π. 'Αργυρόπουλο από το 1815 είχε έγκατασταθεί στή Σμύρνη ώς έμπορος, έπέστρεψε δέ στήν Πολιανή το έτος 1818.

Καίτοι δέν αναφέρεται ώς "Φιλικός" είς το 'Αρχείον Σέκερη, πρέπει να δεχθούμε ότι είχε μυηθή στά "μυστήρια τής έταιρείας" διότι o Παπαφλέσας, κατά το αρχείο του Σέκερη, τον ορίζει ανταποκριτή του, όταν ο τελευταίος έμυήθη είς τά τής έταιρείας.

Εις την εν Βαλτετσίω μάχην υπήρξε μετά των αδελφών του Νικήτα και Ιωάννου εκ τω ηγετών των Ελλήνων πολεμιστών. Κατά την άλωση της Τρομπολιτσάς εισήλθεν πρώτος εις την πόλιν επι κεφαλής των Μεσσηνίων δια της πύλης του Λεονταρίου, τραυματισθείς όμως καιρίως απέθανε μετά απο τρείς ημέρες.

Κατά αναφορά των τρειών γιών του στις 24 Νοεμβρίου 1846 "...παρευρέθη εις διαφόρους μάχας καί ιδίως εις την Καρύταιναν, Βαλτέτσιον,Τρίπολης όπου υπερασπιζόμενος γεναίως την τιμήν, την δόξαν και ελευθερίαν του Έλληνος, προσέφερεν εαυτόν τραυματισθής βαρέως και θανών εκ τούτου."

'Αναφέρεται ως Φιλικός εις τα 'Αρχεία τής Τσαρικής 'Αστυνομίας (βλ. Πελοπονν. Πρωτοχρονιά 1964 σελ. 342) 1817 'Επισόδειον Μονής Ρεκίτσας.

-1819 "Ελαβε μέρος στή μυστική σύσκεψη τών οπλαρχηγών πού έγινε στήν 'Ιερά Μονή Βελανιδιάς, Κολαμάτας (Μαίος 1819) όπου άνεκοινώθησαν σχέδια καί αποφάσεις τών έν Βουκουρεστίω Φιλικών σχετικώς μέ τήν προπαρασκευήν και τήν έν καιρώ έναρξιν τού 'Αγώνος. (Γ. 'Αναπλιώτης: Το ημερολόγιον τού 'Αγώνος έν Μεσσηνία. Καλαματα 1971. σελ.Ι5)

-1821 21 Μαρτίου Στήν άλωση της Καλαμάτας συμμετέχει έπικεφολής 400 ανδρών. Είχε καταλάβει τα Καλύβια των Καλαμών όπου και εφώνευσεν τον διαφεύγοντα Τούρκο πρόκριτο και εμπειρικό ιατρό Μουράτ. Είναι ο Πρώτος Τούρκος πού πέφτει απο τα πυρά της επαναστάσεως του 1821.

Συμμετέχει στήν πολιορκία τής Καρύταινας. Μετα τή διάλυσι τού στρατοπέδου τής πολιορκίας, oι Τούρκοι πέρνουν τούς πολιορκημένους τής Καρύταινας καί μεταβαίνουν είς Τρίπολιν."... Τοτε κατά το μέρος τού Φραγκόβρυσου ήτο.., Ηλίας Φλέσσας.. καί τούς έτουφέκισαν ξέμακρα" (Φωτάκος. 'Απομνημονεύματα. σελ.76)

ΒΑΛΤΕΤΣΙ: Ο Φωτάκος μας λέει: "... Τήν 16 'Απριλίου (1821) έπήγαμεν είς το Βαλέτσι (σ.σ. σύστασις στρατοπέδου, όπερ διελύθη) ήτο σχεδόν το όλον τής Πελοποννήσου ... όλοι oι καπεταναίοι τής Μάνης καί τής Μεσσηνίας, ... ο 'Ηλίας Φλέσσας .:." (Φωτακος. βλ. σελ. 94,95) 12-13 Μαίου 1821 Μάχη του Βαλτετσίου.

Τα ταμπούρια κρατούν 4 Φλεσσαίοι, με 845 άνδρες, ο Νικήτας καί Ηλίας αδέλφια του Παπαφλέσσα και οι δυό υιοί το Ηλία Δημήτριος καί Γεώργιος, χιλίαρχοι.

Ο Κεχαγιάμπεης εγκαταλύπει το πεδίον της μάχης αφίνοντας πίσω του 514 νεκρούς καί 635 τραυματίες. "Ελληνες έπεσαν 4 καί ετραυματίσθησαν

Ηλίας Δημ. Φλέσσας (Χρ. Παρασκευόπουλος, Ο Παπαφλέσσας και το Μανιάκι, Καλάμαι 1938)

Ο Αμβρόσιος Φραντζής στην Επίτομη Ιστορία της Αναγεννηθείσης Ελλάδος τόμος Β' σελις 15 καί 16 αναφέρει

...Ο Ηλίας Φλέσσας ήτον ο μόνος όστις περιεφέρετο ατρόμως εις τά ταμπούρια τής εν Βαλτετζίω μάχης, καί διανέμων φυσέκια εις τους μαχομένους "Ελληνας, εμψυχώνων αυτούς, εφώναζε "Κτυπάτε αδέλφια τούς εχθρούς καί η νίκη είναι ιδική μας."

-28 Απριλίου (1821) β! σύστασις στρατοπέδου Βαλτετσίου."... Όλοι oi καπεταναίοι όσοι καί προτύτερο έπέστρεψαν στό Βαλτέτσι." (Φωτακος: δ.δ. σελ. 99) ΤΡΙΠΟΛΙΣ:

Ο Φωτακος συνεχίζει: Κατά τήν σύστασιν τού στρατοπέδου είς 'Αγ. Βλάσην (σ.σ. πολιορκία Τριπόλεως) είς τήν θέσιν "Μύτικας" μεταξύ αλλων οπλαρχηγών ο 'Ηλίας Φλέσσας μέ τούς Λεονταρίτας, ... (ο.δ. σελ. 146)

'Η πολιορκία τής Τριπολεως "στενεύει" Ο Κεφάλας έκράτει ... μεταξύ τής Πόρτας τού Μιστρά καί Λεονταρίου. ... Oi Φλεσσαίοι ... ,έπιασον πλησίον τού Κεφάλα έπάνω είς τήν Παλουκόραχιν."

"Κατά τήν άλωσιν τqς Τριπολεως είσείλθε πρώτος είς τήν πόλιν επικεφαλής τών Μεσσηνίων διά τής πύλης τού Λεονταρίου, τραυματισθείς ομως καιρίως απέθανε μετά τρείς ήμέρας." (Μεγ. 'Ελλ. 'Εγκυκλ. τού "Πυρσού" Τομος ΚΔ σελ. 63)

'Επί τή προτάσει τής 'Ημετέρας έπί τών Οίκονομικών Γραμματείας, αποφασίζομεν καί διατάττομεν τα έξής.

Είς τας Κυρίας Παναγιώταν καί Mαρίαν, θυγοτέρας τού ποτέ οπλαρχηγού 'Ηλία Φλέσια αδελφού τού Γρηγορίου Δίκαιου (Παπαφλέσα) να δοθώσι χάριν προικοδοτήσεως καί είς λογαριασμόν τών όσων η οίκογένεια ούτών έχει να λαμβάνη διά παλαιάς απαιτήσεις καλλιεργήσιμος γή έκ τών διαθεσίμων έθνικών, όπου ήθελον ζητήσει δραχμών τριών χιλιάδων πεντακοσίων αρ. 3500 διά μίαν έκτασιν κατ' έκτίμησιν.

Ο Διευθυντής τής έπί τών Οικονομικών Γρσμματείας Γ.Κ. Τισαμενός (Φ.Ε.Κ. 21/1842. "Εκτακτον Παραρτημα σελ. 137)

Κατά τήν απο 14/11/1846 αναφοράν τής χήρας συζύγου του Αίκατερίνης: "ο 'Ηλίας Φλέσσας, πρώτος μετοξύ τών κατά τήν Πελοπόννησον έταιριστών μυηθείς τό μυστήριον τής Φιλικής 'Εταιρείας παρά τού αδελφού του αειμνήστου Γρηγορίου Φλέσσα δέν έλειψε νά έκπληρώση πιστώς τόν οποίον έδωκεν όρκον. "Οθεν πρό τής 'Επαναστάσεως κατηχήσας πολλούς πρός τόν σκοπον τούτον, αμα ανεπετάθη ή 'Ιερά τής 'Ελευθερίας σημαία, ένεδύθη τα όπλα του καί τρέχων είς τάς διαφόους ανάγκας τής πατρίδος, προεκινδύνευσεν καί ούδένα λογιζόενος τήν κατοναλισκομένην κατάστασίν του (=περιουσίαν) καί τήν αναγκαίαν είς τήν οικογένειάν του προστασίαν του.

Μέ τοιούτον ακραιφνή ζήλον προσφερόμενος παρευρέθη είς διαφόρους μάχας καί ίδίως είς τήν Καρύταιναν, Βαλτέτσι, Τρίπολιν, οπους ύπερασπιζόμενος γενναίως τήν τιμήν, τήν δόξαν καί τήν έλευθερίαν τού "Ελληνος προσέφερεν έαυτόν, πληγωθείς βαρές (σημ: Μ.Η. Φερέτου: κτυπηθείς μέ μαχαίρι προφανώς) και θανών έκ τούτου." ('Αρχείον 'Αντιγάφων Μ.Η. Φερέτου Κατα τήν αύτήν ήμερομηνίαν (14 Νοεμβρίου, 1846) τα παιδιά του'Ιωάννης, Παναγιώτης καί Ηλιας ύπέβαλον αιτησιν προς τήν έπι τού αγώνος έξεταστικήν έπιτροπήν και ζητούν ώς γνήσιοι κληρονόμοι τού πατρός των 'Ηλία καί τών αδελφών των Γεωργίου καί Δημητρίου την ανάλογον αποζημίωσιν.

"... έμυήθη είς τα μυστήρια τής έταιρείας μεταξύ τών πρώτων ύπο τού οδελφού του Γρηγορίου ... προ τής έπαναστάσεως κατήχησε πολλούς ... άμα ανεπετάσθη ή 'Ιερά τής έλευθερίας μας σημαία ένδύθη τά όπλα καί τρέχων είς τας διαφορους ανάγκας τής πατρίδος προεκινδύνευε ... παρευρέθη είς διαφόρους μαχας καί ίδια είς τήν Καρύταινα, Βαλτέτσι, Τρίπολιν όπου ... προσέφερεν έαυτόν πληγωθείς βαρέως καί θανών έκ τούτου"

Αύτά τα τρία Θύματα προσέφερεν είς τον Βωμόν τής 'Ελευθερίας ο οίκος μας .

Τήν 12 'Ιουνίου 1865 ή Αίκσατερίνη Χα 'Ηλία Φλέσσα δι' αναφοράς της αίτείται αύξησιν τής συντάξεώς της από 25 σέ 100 δρ. Την 15ην Ιουνίου 1865 έλαβεν απάντησιν απο τον Δήμαρχον Καλαμών Μαυρομιχάλην οτι της εγκρίνετε η νόμιμη αύξηση, "Αρρενα τέκνα του: Δημήτριος, έπεσε στό Μανιάκι, Γεώργιος, έπεσε στό Ναυπλιον, 'Ιωάννης, Παναγιώτης και Ηλίας .

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΜΑΝΙΑΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΣΣΗΝΙΟΥΣ

Η νίκη της 12-13 Μαΐου 1821 στο Βαλτέτσι αποτελεί το φωτεινό ορόσημο, που θεμελίωσε την ελπίδα της νίκης και έδωσε το όραμα της λευτεριάς στους επαναστατημένους Έλληνες.Μανιάτες, Μεσσήνιοι και λίγοι Αρκάδες οχυρωμένοι στα ταμπούρια του Βαλτετσίου, αμύνθηκαν με επιτυχία στις επιθέσεις των Τούρκων της Τριπολιτσάς, που ανέρχονταν περίπου σε 10-12.000 άνδρες υπό την ηγεσία του πολέμαρχου Κεχαγιάμπεη Μουσταφά.

Πολλά επαναστατικά σώματα Ελλήνων οπλαρχηγών από διάφορα μέρη της Πελοποννήσου, που πολιορκούσαν την Τριπολιτσά, έσπευσαν να βοηθήσουν τους αμυνόμενους. Μετά από σκληρό αγώνα, βλέποντας οι Τούρκοι το ακατάβλητο των Ελλήνων που κρατούσαν τα ταμπούρια και τη συνεχή αύξηση των επιτιθεμένων επαναστατών που τους χτυπούσαν στις πλάτες τους, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν.

Η επιστροφή τους στην Τριπολιτσά έγινε φυγή επονείδιστη και οι περήφανοι κατακτητές πετούσαν τα όπλα τους, για να φτάσουν γρηγορότερα και να ξασφαλίσουν καταφύγιο πίσω από τα τείχη της πρωτεύουσάς τους.Η νίκη ήταν αναμφισβήτητα όλων των Ελλήνων πολεμιστών. Ακόμη κι αυτοί που δεν πρόλαβαν να φθάσουν στο πεδίο της μάχης, με την απόμακρη παρουσία τους ενδυνάμωσαν το φόβο των Τούρκων, οι οποίοι υποχρεώθηκαν σε φυγή.

Αλλά οι Μανιάτες και οι Μεσσήνιοι που πρωταγωνίστησαν στον άθλο του Βαλτετσίου, παραγκωνίστηκαν και έμειναν θεατές στο στεφάνωμα ως νικητή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο τελευταίος καρπώθηκε ολοκληρωτικά μια νίκη, από την οποία δεν του ανήκε παρά μόνο ένα μικρό μερίδιο.Σε μια αναφορά1 της 26 Σεπτεμβρίου 1824 περιγράφεται για πρώτη φορά η νικηφόρος μάχη του Βαλτετσίου από τον Οιτυλιώτη Ηλία Τσαλαφατίνο και τον αδελφό του Ιωάννη Κατσανό2, που πρωταγωνίστησαν στο θρίαμβο.Ο Ηλίας Τσαλαφατίνος είναι μια ξεχασμένη ηρωική μορφή της επαναστάσεως του 1821, ο οποίος στις ημέρες μας έπρεπε να έχει προβληθεί στους νέους σαν πρότυπο, αντί να καλύπτεται από το αδιαφανές πέπλο της λήθης ή ακόμη και της αγνωμοσύνης των Νεοελλήνων.

Μα κι αν ακόμη έχουμε να επιδείξουμε από την επανάσταση πολλούς γενναίους πολεμιστές, δεν υπάρχει άλλος απαλλαγμένος από αρχομανία και ιδοτέλεια σαν τον Ηλία Τσαλαφατίνο. Αυτός είναι ο μοναδικός3 που δεν δέχτηκε το βαθμό του αντιστρατήγου που του απονεμήθηκε και όπως το δικαιολόγησε, μπορούσε πρόθυμα να πολεμά και χωρίς αυτό το αξίωμα. Όταν ακόμη η διοίκηση του χορήγησε 2.000 γρόσια, είπε το ανεπανάληπτο: "αν και πτωχός δεν τα δέχομαι, δια τον λόγον ότι το έθνος είναι πτωχότερον".

Στο απόσπασμα της αναφοράς αυτού του ηρωίκού Μανιάτη για τη μάχη της 12-13 Μαΐου 1821 στο Βαλτέτσι περιλαμβάνονται τα ακόλουθα, αρχίζοντας την περιγραφή του από τα Βέρβενα, στα οποία βρέθηκε στις αρχές του μήνα:"Εκείνον τον καιρόν ήλθε και ο μακαρίτης καπ. Κυριακούλης εις Δέρβενα, και απεφασίσαμεν να πάμεν να παντήσωμεν τον μακαρίτην Μπεηζαντέ (Ηλία Μαυρομιχάλη) οπού ήτον εις του Πάπαρη, και οπού το εκρίναμεν εύλογον να πλησιάσω, καθώς ανταμώθημεν.

Ο μακαρίτης Κυριακούλης ήθελε να πάμε εις ένα βουνόν να είμασθε καρσί (κατ' ευθείαν απέναντι) εις τα Δέρβενα, ο δε ήρωας Μπεηζαντές και εγώ ηθέλαμεν εις Βαλτέτζι, και έτζι υπήγαμεν, πηγαινάμενοι εκεί αμέσως ο Μπεηζαντές και ο Ηλίας Φλέσσας, και αυτός ήτονε ήρωας. Εζαλώθημεν πέτρες και ως το βράδυ ετελειώσαμεν του Κυριακούλη το ταμπούρι. Εις τον ίδιον καιρόν εμεράσαμεν τα ταμπούρια. Ο μακαρίτης Μπεηζαντές με τους δύο Φλεσσαίους επήραν το εδικό τους. Ο δε Γιάννης Μπεηζαντές με Οικο&ltνο&gtμόπουλο και με Κεφάλα έπιασαν το άλλο, ο δε Κατζανός με τους &ltΜ&gtΠουραίους έπιασαν την εκκλησίαν, ο δε δυστυχής Τζαλαφατίνος μου δώσανε το έξω ταμπούρι, και μου δώσανε τους Καλαματιανούς, αλλ' η τύχη μου πριν να ανοίξη ο πόλεμος μία ημέρα μου ήλθον εβδομήντα πέντε Λεονταρίται, και αμέσως έβγαλα τους Καλαματιανούς και εκράτησα εκείνους.

Την άλλην ημέραν, εις τας τρεις η ώρα έφθασαν οι εχθροί. Οι Λεονταρίται είναι γενναίοι, μα αμαθείς και μου εδειλίασαν βλέποντας ένα πλήθος όπου μας εμβήκαν εις τις πλάτες, οπού ήτον ο ίδιος ο Κεχαγιάς. Ετότες τους ωρκώθηκα, ότι όποιος βουληθή να φύγη εγώ τον σκοτώνω και τους παίρνω και τους βάνω κάθε ένανε εις τον τόπον του, και όντας να βγάζουν τα κεφάλια τους από πάνω τους έκαμα του καθενός το μασγάλι του, και τους εδιόρισα τα μισά τουφέκια να αδειάζουν, και τα μισά να γεμίζουν, και αν δεν πρωτοβαρέσω εγώ εσείς να μην σεισθήτε.

Σας ορκώνομαι την ορμήν των Αρβανιτών έως διακόσια μπαίράκια όπου οι μπαρακταραίοι έπεφταν, και κατόπιν οι άλλοι τα παίρνουν έως ήλθαν και μας τα στήσαν εις τα ταμπούρια μας, και από μέσα εμείς τους τα επήραμεν σκοτώνοντας όμως τους μπαρακταραίους, αλλιώτικα δεν ηύρα τζαρές να κόψω την ορμήν, τους έδειξα την τέχνην των στρατιωτών με τις πέτρες, και ετότες εκόπηκε η ορμή τους. Οι καλοί Έλληνες σαν έμαθαν την τέχνην έριχναν λιθάρι υπέρ τας τρεις οκάδας. Τα άλλα ταμπούρια είπαν να πάς (απάνω) του Τζαλαφατίνου το ταμπούρι, μα βοήθεια δεν ημπόρουνε να μου κάμουν διατί επολέμουνε όλα, και αν ήθελε πάγη το εδικό μου ταμπούρι ο Θεός συγχωρέση και τα άλλα. Με το βασίλευμα του ήλιου ήλθε ιμτάτι (βοήθεια) ο μακαρίτης ο Ηλίας, ο Φλέσσας με τον αδελφό του Νικήτα". Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της συμβολής του καθενός στη νίκη του Βαλτετσίου, θα πρέπει να εξετάσουμε τα γεγονότα από την αρχή.

Όταν στις 23 Μαρτίου 1821 απελευθερώθηκε η Καλαμάτα, όπως ο Θ. Κολοκοτρώνης είπε στη διήγηση4 των απομνημονευμάτων του: "...εκάμαμε συνέλευσι, πόθεν να πρωτοκινήσωμε τα στρατεύματα. Οι Καλαματιανοί εκατάφεραν τον Μπέη να πάμε εις την Κορώνη δια να μην βάλουν σπαθί οι Τούρκοι στους Χριστιανούς. Εγώ δεν εστρέχτηκα, είπα να πάμε εις την παλαιάν Αρκαδίαν, εις το κέντρο δια να βοηθούμε τους άλλους. Τότενες τους είπα: εάν μου δώσετε βοήθεια από τούτο το στράτευμα, καλώς, ειμή αναχωρώ να υπάγω εις το Κέντρο.

Είχα λάβει γράμμα από τον Κανέλο5, μ' επροσκαλούσε, ότι είχε 10.000 άρματα, και να έμβω επί κεφαλής...".Δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι η ιδέα στροφής προς το κέντρο του Μοριά ήταν έμπνευση που ανήκε αποκλειστικά στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Η ανάγκη πολιορκίας της Τριπολιτσάς από τους επαναστάτες ήταν γνωστή από τα Ορλωφικά. Επειδή όμως ο Θ. Κολοκοτρώνης γνώριΖε άριστα τον τόπο, ανέλαβε να οδηγήσει τα Ελληνικά σώματα προς τα μεσόγεια και αρχικά προς το Λεοντάρι, όπου υπήρχε ισχυρή τουρκική παροικία, η οποία όμως αυτοβούλως ασφαλίστηκε στην Τρίπολη.

Από την Ανατολική Μάνη και την επαρχία του Μυστρά ένα μέρος υπό τους Γρηγοράκηδες βάδισε εναντίον του κάστρου της Μονεμβασίας, ενώ συγχρόνως ένα άλλο σώμα υπό τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και τον Αντώνιο Νικολόπουλο στράφηκε προς το κέντρο της Πελοποννήσου και πήγε στη Βλαχοκερασιά, όπου και στις 10 Απριλίου διαλύθηκε από τους Τούρκους της Τριπολιτσάς. Επίσης το στρατόπεδο των Βερβένων σχηματίστηκε από το δεσπότη Βρεσθένης Θεοδώρητο, τον Παναγιώτη Γιατράκο, τον Αναγνώστη Κοντάκη και τον Παναγιώτη Ζαφειρόπουλο κ.α.

Ακόμη η συγκέντρωση των Καλαβρυτινών στο Λεβίδι δεν έγινε με οδηγία ή εντολή του Θ. Κολοκοτρώνη. Είναι άδικο να μονοπωλείται από έναν μια κίνηση που έγινε από πολλούς. Οι Πελοποννήσιοι καταδίωξαν τους Τούρκους της υπαίθρου και στη συνέχεια στράφηκαν προς τα γειτονικά τους κάστρα, ενώ όσοι δεν αντιμετώπιζαν κοντά τους Τούρκους κατευθύνθηκαν εναντίον της Τριπολιτσάς.

Είναι γνωστό ότι ο Θ. Κολοκοτρώνης με άνδρες του ΜούρτΖινου, και του Πετρόμπεη στράφηκε προς το κέντρο της Πελοποννήσου. Παράλληλα όμως και ανεξάρτητα από αυτόν βάδισε προς το Λεοντάρι και ο Ηλίας Μαυρομιχάλης με άλλους Μανιάτες. Τελικά στον Άγιο Αθανάσιο της Καρύταινας ο Θ. Κολοκοτρώνης με τους Μανιάτες εμπόδισαν με επιτυχία τους Τούρκους του Φαναρίου (Ολυμπίας) να περάσουν από τη γέφυρα και τους ανάγκασαν να διαβούν τον ποταμό με απώλειες ανθρώπων και Ζώων.

Στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν στην Καρύταινα πολλοί Έλληνες και πολιόρκησαν το κάστρο, στο οποίο εκτός από τους εντοπίους Οθωμανούς είχαν βρεί άσυλο και οι Τούρκοι της Ολυμπίας.Τουρκικός στρατός από την Τριπολιτσά την 1η Απριλίου ήρθε στην Καρύταινα σε βοήθεια των πολιορκουμένων και διέλυσε χωρίς δυσκολία το ελληνικό στρατόπεδο. Κατόπιν ο Θ. Κολοκοτρώνης, που παρουσιάζει από τότε τον εαυτό τους ως αρχηγό, έμεινε μόνος του στο Χρυσοβίτσι και αναγκάστηκε ο Παπαφλέσσας να του δώσει για συνοδό το Δημήτρουλα Δραγώνα από τη Σέλιτσα, για να μην τον φάνε οι λύκοι, όπως είπε.Από εκεί ο Θ. Κολοκοτρώνης συναντήθηκε στη Μαρμαριά με τους άλλους οπλαρχηγούς και όπως γράφει6: "...εστείλαμεν διαταγαίς εις την Μεσσηνίαν και Μιστρά, και εσυνάχθημεν εις του Μαρμαρά έως 1.200, και από εκεί να πιάσουμε το ΒαλτέτΖι οπού ήτον αγνάντια από τα Βέρβενα, από το Χρυσοβίτσι και Αλονίσθενα (Καρυτηνά ορδιά).

Στο ΒαλτέτΖι ευρίσκοντο ο ΜούρτΖινος, Γιατράκος, Κυριακούλης, Ηλίας ΜπεηΖαντές, Νικηταράς, Αναγνωσταράς, εγώ ήμουν επί κεφαλής...". Όταν στις 24 Απριλίου δέχτηκαν επίθεση του τουρκικού στρατού οι Έλληνες πάλι διαλύθηκαν.Στη διήγησή του για την πρώτη μάχη του Βαλτετσίου της 24 Απριλίου ο Θ. Κολοκοτρώνη αναφέρεται και στο αποτέλεσμά της 7: "...Το τουρκικό μέρος εκτυπήθη με το Γιατράκο, Κυριακούλη, Νικηταρά. Αυτοί υποχώρησαν, ετραβιούνταν, έφυγαν.

Εγώ ήλθα από πίσω, - επήγα και εγώ τον τορόν εκείνων. Φθάνοντας μερικοί του Πέτροβα και Σιώρη οι Τούρκοι άχισαν και έκαιγαν το Χωριό - τους φώναξα: σταθείτε γεροί, γιατί θα μας πνίξουν. Εστάθημεν 30, λαβώνομεν ένα μπαίραχτάρι. ΕτΖάκισαν οι Τούρκοι. Έφθασεν από τα Βέρβενα, Πιάνα και Χρυσοβίτσι μεντάτι, τους 'γυρίσαμεν, τους κυνηγήσαμεν εις τον Κάμπον, κάτω από την Βολέτταν (Μάκρη) μισή ώρα μακρά από την ΤριπολιτΖά...".Ο Αμβρόσιος ΦραντΖής8 περιγράφει διαφορετικά την έκβαση της μάχης: "...ούτω δε εξεστράτευσαν εκ Τριπολιτσάς υπέρ τας 7.000 Οθωμανοί πεΖοί τε και ιππείς, τους οποίους ιδόντες οι Έλληνες, τω όντι διελύθησαν άνευ τινός αντιστάσεως.

Οι δε Οθωμανοί κατεδίωξαν τους Έλληνας μέχρι τινός, και εσύναξαν αιγοπρόβατα, ίππους βόας, αγελάδας και λοιπά Ζώα αρκετής ποσότητος, δια να μεταφέρωσιν εις την ΤριπολιτΖάν. Κατ'εκείνην όμως την στιγμήν φθάσας ο Δ. Πλαπούτας με 450, και ευρών τους Οθωμανούς διηρεμένους δια την σύναξιν των Ζώων επέπεσεν επί της Οθωμανικής πτέρυγος, ήτις ετράπη εις φυγήν. Ευθύς δ' επανελθόντες και οι λοιποί Έλληνες, οίτινες έμενον εκεί πλησίον εις τας ορεινάς θέσεις, κατεδίωξαν τους Οθωμανούς άνευ Ζημίας θανάτου, ελευθερώσαντες μόνον τα Ζώα, χωρίς να αφήσουν ούτε καν ολίγα δια να ωφεληθούν οι Οθωμανοί...".Από τον Φωτάκο, υπασπιστή του Θ. Κολοκοτρώνη, πληροφορούμεθα τα ακόλουθα: "...Οι τούρκοι μας επήραν το χωρίον Βαλτέτσι και μας έσπρωξαν κατά το βορεινόν μέρος σιμά του χωριού, όπου είναι ο δρόμος των Αραχαμιτώ

Εκεί επολέμησαν μόνοι των οι μεγάλοι καπεταναίοι και τους εσταμάτησαν, άλλως έπιαναν ζωντανόν τον Κυριακούλη ... Οι καπεταναίοι τότε δεν είχαν ακόμη αναγνωρισθή καλά από τον λαόν. Κάθε χωρίον είχε ιδικόν του καπετάνιον, και δεν επαραχώρει εις κανένα άλλον την αρχηγίαν, ούτε οι γείτονές των ακολούθουν άλλον τινά. Τότε ως επι το πλείστον ήσαν ομάδες συγγενικα Μόνον η Καρύταινα είχεν αρχηγούς τους Δεληγιανναίους. Μετά δε την μάχην του Βαλτετσίου ο Κανέλλος Δεληγιάννης, ως είπαμεν, ανωτέρω επαραχώρησεν την αρχηγίαν της Καρύταινας εις τον Θ. Κολοκοτρώνην. Έπειτα όμως οι Έλληνες έδιδαν την αρχηγίαν εις τους Μανιάτας καπεταναίους, τον Κυριακούλην και Ηλίαν Μαυρομιχάλη, και Μούρτσινον ως μάλλον εμπειροπολέμους, όταν αυτοί ευρίσκοντο εις τα στρατόπεδα, διότι και οι Τούρκοι τους εφοβούντο...

Την ακόλουθον ημέραν οι στρατιώται εδειλίασαν, άρχισαν να φεύγουν και κανένας εκτός των καπεταναίων δεν εξημερώθηκεν...Κανείς δεν δύναται να περιγράψη τα κλαύματα του Κολοκοτρώνη εις την περίστασιν αυτήν, μόνος με δέκα ανθρώπους έμεινεν. Επήραν και αυτοί τα άρματά των και ένα σουγλί εις το χέρι δια ραβδί να μη γλυστρούν, διότι ο τόπος ήτον από βροχήν και κατήφορος...".Από τα ανωτέρω φαίνεται ότι η πρώτη μάχη του Βαλτετσίου, όπου ο Θ. Κολοκοτρώνης φέρεται ως αρχηγός, ετελείωσε με αποτυχία, διάλυση των στρατευμάτων και κλάματα του ιδίου. Έκτοτε οι Έλληνες εμπιστεύονταν τους Μανιάτες και δέχονταν μόνο μαζί τους να αντιμετωπίζουν τους Τούρκους.

Tην εκ νέου εγκατάσταση Ελλήνων στο Βαλτέτσι, όπως αναφέρεται, συνέστησε και ο Θ. Κολοκοτρώνης με επιστολή του. Ο ίδιος κατείχε το Χρυσοβίτσι, ενώ στη θέση της Πιάνας είχε στρατοπεδεύσει ο Κανέλλος Δεληγιάννης, ο Δημήτριος Πλαπούτας κ.ά. Οι τρεις αυτές θέσεις μπορούσαν να αλληλοβοηθούνται εύκολα σε περίπτωση τουρκικής προσβολής, γιατί το στρατόπεδο των Βερβαίνων ήταν κάπως απομακρυσμένο.

Φθάνοντας στο Βαλτέτσι10 ο Ηλίας Μαυρομιχάλης έδωσε το παράδειγμα, βάζοντας το πρώτο λιθάρι, για να χτιστεί κλειστό ταμπούρι, το οποίο θα ήταν ασφαλέστερο και ακολούθησαν όλοι με ενθουσιασμό, ώστε την ίδια ημέρα είχε τελειώσει η κατασκευή του. Σε αυτό το ταμπούρι, που πρέπει να ήταν το ανατολικό, κλείστηκε ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης με 120 Μανιάτες, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Πρωτοσύγκελλος Μελέτιος Φραγκίσκος από την Αρεόπολη και η Μανιάτισσα χήρα Σταυριάνα Σάββαινα.

Στο επόμενο ταμπούρι οχυρώθηκαν ο Ηλίας Μαυρομιχάλης με τον Ηλία και το Νικήτα Φλέσσα από την Πολιανή, αδελφούς του Παπαφλέσσα, με 250 άνδρες.Σε ένα βορεινό ταμπούρι κλείστηκε ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης με τον Αναγνώστη Οικονομόπουλο από το Κουρτσαούση (Σπερχογεία), τον Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυρράχη, τον παλαιό κλέφτη Γερο-Μήτρο Πέτροβα από τη Γαράντζα - που χαρακτηρίζεται ως το καλύτερο τουφέκι της Μεσσηνίας - το Δημήτριο Παπατσώνη από το Ναζίρι της Μεσηνίας και τον Αθανάσιο Σιώρη με τους Κατριβάνους από τοΊσαρι της Αρκαδίας με 330 άνδρες.

Στην εκκλησία οχυρώθηκε ο Ιωάννης Κατσανός με Μανιάτες και οι Μπουραίοι από τους Κωνσταντίνους με 70 άνδρες.Στο πιο απομακρυσμένο ταμπούρι, πιθανώς το δυτικό, κλείστηκε ο Ηλίας Τσαλαφατίνος με Μανιάτες και 75 Λεονταρίτες, που τότε η πατρίδα τους υπαγόταν στη Μεσσηνία. Συνολικά οι Έλληνες υπολογίζονται σε 850-1.200.Το πρωί της 12ης Μαΐου το πρώτο Τουρκικό τμήμα υπό τον Τουρκοβαρδουνιώτη Ρουμπή κατευθύνθηκε προς το Βαλτέτσι. Στους Τούρκους υπήρχε η βεβαιότητα ότι θα μπορούσαν εύκολα να διαλύσουν το Ελληνικό στρατόπεδο και να συνεχίσουν την πορεία τους προς τη Μεγαλόπολη (Σινάνου

Για το λόγο αυτό ένα άλλο τουρκικό τμήμα πήγε στους Αραχαμίτες, για να εμποδίσει την υποχώρηση των υπερασπιστών του Βαλτετσίου. Ένα ακόμη τμήμα κατευθύνθηκε στη θέση Καλογεροβούνι για να εμποδίσει τη βοήθεια από το στρατόπεδο των Βερβαίνων και αν χρειαζόταν να δώσει βοήθεια στο Ρουμπή.

Το κύριο σώμα του τουρκικού στρατού υπό τον Κεχαγιάμπεη Μουσταφά έφθασε στη θέση Φραγκόβρυσο και συνέχισε προς την Κανδρέβα (Ασέα), αλλά επειδή η επιχείρηση στα Ταμπούρια δεν ήταν ευνοίκή για τους Τούρκους, αντί να συνεχίσει προς τη Μεγαλόπολη στράφηκε προς το Βαλτέτσι.

Από το Χρυσοβίτσι κατέβηκε αρχικά το σώμα του Κολοκοτρώνη και κατέλαβε θέση βόρεια του Βαλτετσίου, απέναντι από το ταμπούρι του Μητρο-Πέτροβα. Στη συνέχεια από την Πιάνα έφθασε το τμήμα του Δημητρίου Πλαπούτα-Κολιόπουλου στα βορειοανατολικά των οχυρωμάτων του Βαλτετσίου και όλοι μαζί χτύπησαν τα νώτα των Τούρκων.

Όταν έφθασε ο Κεχαγιάμπεης από τα δυτικά στο Βαλτέτσι, χτύπησε τα νώτα του τμήματος του Κολοκοτρώνη, ο οποίος αναγκάστηκε να συμπτυχθεί. Ο ίδιος ανέφερε στη διήγησή του11: "...Ημείς οι 800 εδυναμώσαμε τον τόπον για να μη μας πάρουν τα οπίσθια οι Τούρκοι...".Ο Θ. Κολοκοτρώνης διηγείται την παροχή βοηθείας στους αγωνιστές των ταμπουριών, αλλά αυτά τα οποία είπε, σε συνδυασμό με τα ιστορούμενα από το Φωτάκο φαίνονται υπερβολικά και ο ίδιος δεν θα έφθασε ποτέ στα ταμπούρια12:"... Το βράδυ παίρνω μερικούς και πάγω εις το Καταράχι οπού ήτον οι σημαίες των Τουρκών.

Επήγα κοντά, τους 'τουφέκισα, με δίδουν 4 τουφέκια, - οι Έλληνες οπίσω δεν εκατάλαβαν -: ζωντανούς θα σας πιάσω, εγώ είμαι ο Κολοκοτρώνης! - τι είσαι σύ; - ο Κολοκοτρώνης. Άδειασαν τον τόπον. Τότε εμβήκαμεν εις το Βαλτέτσι, εδώσαμε φυσέκια, ψωμί, ό,τι αναγκαία σε εκείνους...". Ακούγεται σαν παραμύθι, πως στο άκουσμα του ονόματός του οι Τούρκοι σκόρπισαν, για να περάσει ο Θ. Κολοκοτρώνης.Από το στρατόπεδο των Βερβαίνων έφθασαν τις νυκτερινές ώρες διάφοροι οπλαρχηγοί του Παν. Γιατράκου13. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Αντώνιος Μαυρομιχάλης ο οποίος στάθηκε απέναντι από τα Μαυρομιχαλαίίκα ταμπούρια και έστειλε στους πολιορκημένους ολιγάριθμη δύναμη με εφόδια υπό τον Βαρβιτσώτη και τον Δημήτριο Πουλικάκο14.

Στο ταμπούρι του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη ήταν και η Μανιάτισσα χήρα Σταυριάνα Σάββαινα, η οποία στη διάρκεια της μάχης μετεκινείτο από ταμπούρι σε ταμπούρι και μοίραζε φυσέκια στους στρατιώτες. Αναφέρεται επίσης σε πιστοποιητικό που της χορήγησε ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης ότι: "...καθώς δεν έλλειψε και εις του Βαλτετσίου τον πόλεμον μαχομένη γενναιότατα δια την πατρίδα, σκοτώνοντας με το χέρι της δύο εχθρούς...".15.

Τη δεύτερη ημέρα της μάχης οι Τούρκοι έστησαν κανόνια για να χτυπήσουν το ταμπούρι του Ηλία Μαυρομιχάλη, αλλά δεν είχαν ευστοχία και αντίθετα οι βολές τους έπεφταν επάνω στο στράτευμα του Ρουμπή.Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, βλέποντας οι Τούρκοι ότι οι Έλληνες συνεχώς αυξάνονται πίσω τους, άρχισαν να απέρχονται, αλλά δεν άργησε να ακολουθήσει καταδίωξη και ταπείνωση.

Η Ελληνική επανάσταση είχε οριστικά θεμελιωθεί. Οι ηρωίκοί Μανιάτες και Μεσσήνιοι, που αμύνθηκαν στα ταμπούρια του Βαλτετσίου και χάρισαν στο έθνος μια περίλαμπρη και μοναδική νίκη, όμως παραγκωνίστηκαν και η προσφορά τους στην πατρίδα αλλοτριώθηκε από τον Θ. Κολοκοτρώνη και τους υμνητές του. Με ευλάβεια και δέος ας τους προσφέρουμε τούτη τη σελίδα ως μνημόσυνο ευγνωμοσύνης.

Παραπομπές1. ΓΑΚ, Υπουργ. Πολέμου, φάκ. 29, έγγρ. 0452.

Οι απόγονοί του εγκαταστάθηκαν στην Καλαμάτα.3. Ν.Σπηλιάδη, Απομνημονεύματα, τόμ. Α', σ. 512.4. Θ.Κολοκοτρώνη, Διήγησις συμβάντων της Ελληνικής Φυλής, Αθήναι 1846, σ. 52.5.

Ο Κανέλλος Δεληγιάννης μετά τη διάλυση του στρατοπέδου της Καρύταινας χρησιμοποίησε ως εκτελεστική δύναμη τον Ηλία Τσαλαφατίνο για να στρατολογήσει. Στην ίδια αναφορά υπάρχει περικοπή που λέγει: "...ο Άγιος Αρχιμανδρίτης (Παπαφλέσσας) ήταν εκεί (Πάπαρη) με έστειλε με εικοσιέξη Σπαρτιάτας και με τον Κανέλλο Δεληγιάννην.

Σε ορκώνομαι, ότι αν ήθελε μη υπάγω ούτε ένα τουφέκι δεν ήθελεν έβγη, αλλά στέλνοντας τους ανθρώπους μου από τα βουνά εμαζώξαμεν μερικά άρματα εις το Διάσελον" (της Αλωνίσταινας).

Βλέπε Κ.Δεληγιάννη, Απομνημονεύματα, τόμ. Α', σ. 178.6. Θ.Κολοκοτρώνη, ό.π., σ. 65.7. ό.π., σ. 65.8. Αμβρ.Φραντζή, Επιτομή Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος, τόμ. Β', σ. 12.9.

Φωτάκου, Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα 1960, σ. 96-7.10.

Η μάχη στο Βαλτέτσι της 12-13 Απριλίου έχει περιγραφεί από αρκετούς συγγραφείς με πολλές παραλλαγές. Α.Φραντζή, ό.π., σ. 15 κ.ε. Θ.Κολοκοτρώνη, ό.π., σ. 68, Ν.Σπηλιάδη, Απομνημονεύματα, τόμ. Α', σ. 134, Σ.Τρικούπη, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνα 1959, τόμ. Α', σ. 233, Φωτάκου, ό.π., σ. 113, Κ.Δεληγιάννη, ό.π., σ. 210, Μ.Οικονόμου, Απομνημονεύματα, τόμ. Α', σ. 101, Ιω.Γιανναροπούλου, Διήγησις Σπαρτιάτου τινός ονομαζομένου Ηλία Σαλαφατίνου, Πρακτικά Α' Συνεδρίου Λακωνικών Μελετών, Αθήναι 1982, σ. 142. Της Ιδίας, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως υπό Ρήγα Παλαμήδη, Μνημοσύνη 2(1968-9) 388.

Δ.Κόκκινου, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Έκδ. Μέλισσα, τόμ. Β', σ. 174. Εκδοτικής Αθηνών, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. ΙΒ', σ. 117.11. Θ.Κολοκοτρώνη, ό.π., σ. 68.12.

Θ.Κολοκοτρώνη, ό.π., σ. 68 και Φωτάκου, ό.π., σ. 115, "...έστειλε μέσα με εντοπίους Έλληνας, τους οποίους είχε εκεί ετοίμους, τροφάς και ό,τι άλλο ήθελαν...".13. Α.Φωτοπούλου.

Οι Γιατράκοι του 1821, Αθήνα 2001, τόμ. Α', σ. 116.14. Ιω.Γιανναροπούλου, Πρακτικά, ό.π., σ. 143.15. Ιω.Γιανναροπούλου, Μνημοσύνη, 2(1968-9)391 και Κ.Κοτσώνη, Κυριακούλης Πιέρου Μαυρομιχάλης Λακωνικαί Σπουδαί 14 (1998) 234.

Η λαίκή μούσα ευγνωμονούσα πρός τους μεγάλους πατριώτας, Φλεσσαίους, αφιέρωσε το κάτωθι δημοτικό τραγούδι

Τ' αηδόνι το περίφανο, με την γλυκιά λαλιά του, στον Πλάτανο του Βαλτετσιού κατέβη απ' την χαρά του. Γαλιάντρα περασ'απ'εκεί, στέκει και το ρωτάει, Αηδόνι γιατί χαίρεσαι, καί τόσο καμαρώνεις και την Γλυκιά σου την λαλιά στον πλάτανο απλώνεις; Κατέβηκα στον πλάτανο να ιδώ τα παληκάρια που πολεμούν με την Τουρκιά σ' τάγρια λιοντάρια. Να καμαρώσω τους Αετούς με τ' ασημάρματά τους, με τα χρυσά τσαπράζια τους και με την λεβεντιά τους. Εϊναι οι αετοί της Πολιανής, καί του Μωριά καμάρι, εϊν'τά παιδιά της Φλέσσαινας, παληκαριά καί χάρι, Δεν τα τρομάζει η Αραπιά, τουφέκια και κανόνια, ωσάν λιοντάρια πολεμούν εδώ και τόσα χρόνια. Καί οι Αετοί της Πολιανής γυρίζουν και του λένε, Αηδόνι μας περίφανο κελαϊδησε λιγάκι, ώς που νά ρθή ή άγια στιγμή να φύγη το φαρμάκι Πού μέσα έχει η καρδούλα μας εδώ και τόσα χρόνια, μάχουμε ελπίδα στο Θεό, να μή μας μείνη αιώνια. Κυπαρισσένια έχουν κορμιά και τα σπαθιά των Δαμασκιά.

Στις πέτρες τ' ακονίζουνε και τους εχθρούς θερίζουνε.

Αναφορά Αικατερίνης χήρας Ηλιού Φλέσσα κατοίκου Πολιανής περι αυξήσεως τής συντάξεώς της εν Καλάμαις τή 12 Ιουνίου 1865

Βλέπε πιστοποιητικό του Δημάρχου Καλαμών Γεωργίου Μαυρομιχάλη της 16 Ιουνίου 1865

Πιστοποιεί.............................ότι, ή Αικατερίνα χήρα Ηλιού Φλέσσα...............

Η νίκη της 12-13 Μαΐου 1821 στο Βαλτέτσι αποτελεί το φωτεινό ορόσημο, που θεμελίωσε την ελπίδα της νίκης και έδωσε το όραμα της λευτεριάς στους επαναστατημένους Έλληνες.

Μανίατες, Μεσσήνιοι και λίγοι Αρκάδες οχυρωμένοι στα ταμπούρια του Βαλτετσίου, αμύνθηκαν με επιτυχία στις επιθέσεις των Τούρκων της Τριπολιτσάς, που ανέρχονταν περίπου σε 10-12.000 άνδρες υπό την ηγεσία του πολέμαρχου Κεχαγιάμπεη Μουσταφά. Πολλά επαναστατικά σώματα Ελλήνων οπλαρχηγών από διάφορα μέρη της Πελοποννήσου, που πολιορκούσαν την Τριπολιτσά, έσπευσαν να βοηθήσουν τους αμυνόμενους. Μετά από σκληρό αγώνα, βλέποντας οι Τούρκοι το ακατάβλητο των Ελλήνων που κρατούσαν τα ταμπούρια και τη συνεχή αύξηση των επιτιθεμένων επαναστατών που τους χτυπούσαν στις πλάτες τους, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν. Η επιστροφή τους στην Τριπολιτσά έγινε φυγή επονείδιστη και οι περήφανοι κατακτητές πετούσαν τα όπλα τους, για να φτάσουν γρηγορότερα και να εξασφαλίσουν καταφύγιο πίσω από τα τείχη της πρωτεύουσας τους. .

Η νίκη ήταν αναμφισβήτητα όλων των Ελλήνων πολεμιστών. Ακόμη κι αυτοί που δεν πρόλαβαν να φθάσουν στο πεδίο ,της μάχης, με την απόμακρη παρουσία τους ενδυνάμωσαν το φόβο των Τούρκων, οι οποίοι υποχρεώθηκαν σε φυγή. Αλλά οι Μανιάτες και οι Μεσσήνιοι που πρωταγωνίστησαν στον άθλο του Βαλτετσίου, παραγκωνίστηκαν και έμειναν θεατές στο στεφάνωμα ως νικητή, του Θεόδωρου , Κολοκοτρώνη. Ο τελευταίος καρπώθηκε ολοκληρωτικά μια νίκη, από την οποία δεν του ανήκε. παρά μόνο ένα μικρό μερίδιο.

Σε μια αναφορά (1) της 26 Σεπτεμβρίου 1824 περιγράφεται για πρώτη φορά η νικηφόρος μάχη του Βαλτετσίου από τον Οιτυλιώτη Ηλία Τσαλαφατίνο και τον, αδελφό του Ιωάννη Κατσανό (2), που πρωταγωνίστησαν στο θρίαμβο.

Ο Ηλίας Τσαλαφατίνος είναι μια ξεχασμένη ηρωική μορφή της επαναστάσεως του 1821, ο οποίος στις ημέρες μας έπρεπε να έχει προβληθεί ατούς νέους σαν πρότυπο, αντί να καλύπτεται από το αδιαφανές πέπλο της λήθης ή ακόμη και της αγνωμοσύνης των Νεοελλήνων. Μαι κι αν ακόμη έχουμε να επιδείξουμε από, την επανάσταση πολλούς γενναίους πολεμιστές, δεν υπάρχει άλλος απαλλαγμένος από αρχομανία καί ιδιοτέλεια σαν τον Ηλία Τσαλαφατίνο. Αυτός είναι ο μοναδικός (3) που δεν δέχτηκε το βαθμό του αντιστράτηγου που του απονεμήθηκε και όπως το δικαιολόγησε, μπορούσε πρόθυμα να πολεμά και χωρίς αυτό το αξίωμα. Όταν ακόμη η διοίκηση του χορήγησε 2.000 γρόσια, είπε το ανεπανάληπτο: 'αν και πτωχός δεν τα δέχομαι, δια τον λόγον ότι το έθνος είναι πτωχότερον.

Στο απόσπασμα της αναφοράς αυτού του ηρωικού Μανιάτη για τη μάχη της 12-13 Μαΐου 1821 στο Βαλτέτσι περιλαμβάνονται τα ακόλουθα, αρχίζοντας την περιγραφή του από τα Βέρβενα, στα οποία βρέθηκε στις αρχές του μήνα.

Εκείνον τον καιρόν ήλθε και ο μακαρίτης καπετάν Κυριακούλης εις Δέρβενα, και απεφασίσαμεν να πάμεν ν' απαντήσωμεν τον μακαρίτην Μπεηζαντέ (Ηλία Μαυρομιχάλη) οπού ήταν εις του Πάπαρη. και οπού το εκρίναμεν ευλογον να πλησιάσω, καθώς ανταμώθημεν. Ο μακαρίτης Κυριακούλης ήθελε να πάμε εις ένα βουνόν να είμασθε καρσί (κατ' ευθείαν απέναντι) εις τα Δέρβενα, ο δε ήρωας Μπεηζαντές και εγώ ηθέλαμεν εις Βαλτέτζι, και έτζι υπήγαμεν, πηγαινάμενοι εκεί αμέσως ο Μπεηζαντές και ο Ηλίας Φλέσσας, και αυτός ήτανε ήρωας.

Εζαλώθημεν πέτρες και ως το βράδυ ετελειώσαμεν του Κυριακούλη το ταμπούρι. Εις τον ίδιον καιρόν εμεράσαμεν τα ταμπούρια. Ο μακαρίτης Μπεηζαντές με τους δύο Φλεσσαίους επήραν το εδικό τους. Ο δε Γιάννης Μπεηζαντές με Οικονομόπουλο και με Κεφάλα έπιασαν το άλλο, ο δε Κατζανός με τους Πουραίους έπιασαν την εκκλησίαν, ο δε δυστυχής Τζαλαφατίνος μου δώσανε το έξω ταμπούρι, και μου δώσανε τους Καλαματιανούς, αλλ' η τύχη μου πριν να άνοιξη ο πόλεμος μία ημέρα μου ήλθον εβδομήντα πέντε Λεονταρίται, και αμέσως έβγαλα τους Καλαματιανούς και εκράτησα εκείνους. Την άλλην ημέραν εις τας τρείς η ώρα έφθασαν οι εχθροί. Οι Λεονταρίται είναι γενναίοι, μα αμαθείς και μου εδειλίασαν βλέποντας ένα πλήθος όπου μας εμβήκαν εις τις πλάτες, οπού ήτον ο ίδιος ο Κεχαγιάς. Ετότες τους ωρκώθηκα, ότι όποιος βουληβή να φύγη εγώ τον σκοτώνω και τους παίρνω και τους βάνω κάθε ένανε εις τον τόπον του, και όντας να βγάζουν τα κεφάλια τους από πάνω τους έκαμα του καθενός το μασγάλι του, και τους εδιόρισα τα μισά τουφέκια να αδειάζουν, και τα μισά να γεμίζουν, και αν δεν πρωτοβαρέσω εγώ εσείς να μην σεισθήτε. Σας ορκώνομαι την ορμήν των Αρβανιτών έως διακόσια μπαϊράκια όπου οι μπαρακταραίοι έπεφταν, και κατόπιν οι άλλοι τα παίρνουν έως ήλθαν και μας τα στήσαν εις τα ταμπούρια μας, και από μέσα εμείς τους τα επήραμεν σκοτώνοντας όμως τους μπαρακταραίους, αλλιώτικα δεν ηύρα τζαρές να κόψω την ορμήν, τους έδειξα την τέχνην των στρατιωτών με τις πέτρες, και ετότες εκόπηκε η ορμή τους. Οι καλοί Έλληνες σαν έμαθαν την τέχνην έριχναν λιβάρι υπέρ τας τρεις οκάδας. Τα άλλα ταμπούρια είπαν να πάς (απάνω) του Τζαλαφατίνου το ταμπούρι, μα βοήθεια δεν ημπορούνε να μου κάμουν διατί επαλέμουνε όλα, και αν ήθελε πάγη το εδικό μου ταμπούρι, ο Θεός συγχώρεση και τα άλλα. Με το βασίλευμα του ήλιου ήλθε ιμτάτι (βοήβεια) ο μακαρίτης ο Ηλίας, ο Φλέσσας με τον αδελφό του Νικήτα".

Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της συμβολής του καθενός στη νίκη του Βαλτετσίου, θα πρέπει να εξετάσουμε τα γεγονότα από την αρχή. Όταν στις 23 Μαρτίου 1821 απελευθερώθηκε η Καλαμάτα, όπως ο Θ. Κολοκοτρώνης είπε στη διήγηση (4) των απομνημονευμάτων του: "εκάμαμε συνέλευσι, πόθεν να πρωτο κινήσαμε τα στρατεύματα. Οι Καλαματιανοί εκατάφεραν τον Μπέη να πάμε εις την Κορώνη δια να μην βάλουν σπαθί οι Τούρκοι στους Χριστιανούς. Εγώ δεν εστρέχτηκα, είπα να πάμε εις την παλαιάν Αρκαδίαν, εις το κέντρο δια να βοηθούμε τους άλλους. Τότενες τους είπα: εάν μου δώσετε βοήθεια από τούτο το στράτευμα, καλώς, ειμή αναχωρώ να υπάγω εις το κέντρο. Είχα λάβει γράμμα από τον Κανέλο (5), με προσκαλοΰσε, ότι είχε 10.000 άρματα, και να έμβω επί κεφαλής"

Δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι η ιδέα στροφής προς το κέντρο του Μοριά . ήταν έμπνευση που ανήκε αποκλειστικά στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Η ανάγκη πολιορκίας της Τριπολιτσάς από τους επαναστάτες ήταν γνωστή από τα Ορλωφικά. Επειδή όμως ο Θ. Κολοκοτρώνης γνώριζε άριστα τον τόπο, ανέλαβε να οδηγήσει τα Ελληνικά σώματα προς τα μεσόγεια και αρχικά προς το

Λεοντάρι, όπου υπήρχε ισχυρή τουρκική παροικία, η οποία όμως αυτοβούλως ασφαλίστηκε στην Τρίπολη.

Από την Ανατολική Μάνη και την επαρχία του Μυστρά ένα μέρος υπό τους Τρηγοράκηδες βάδισε εναντίον του κάστρου της Μονεμβασίας, ενώ συγχρόνως ένα άλλο σώμα υπό τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και τον Αντώνιο Νικολόπουλο στράφηκε προς το κέντρο της Πελοποννήσου και πήγε στη Βλαχοκερασιά, όπου και στις 10 Απριλίου διαλύθηκε από τους Τούρκους της Τριπολιτσάς. Επίσης το στρατόπεδο των Βερβαίνων σχηματίστηκε από το δεσπότη Βρεσθένης Θεοδώρητο, τον Παναγιώτη Γιατράκο, τον Αναγνώστη Κοντάκη και τον Παναγιώτη Ζαφειρόπουλο κ.α. Ακόμη η συγκέντρωση των Καλαβρυτινών στο Λεβίδι δεν έγινε με οδηγία ή εντολή του Θ. Κολοκοτρώνη. ΕΙναι άδικο να μονοπωλείται από έναν μια κίνηση που έγινε από πολλούς. Οι Πελοποννήσιοι καταδίωξαν τους Τούρκους της υπαίθρου και στη συνέχεια στράφηκαν προς τα γειτονικά τους κάστρα, ενώ όσοι δεν αντιμετώπιζαν κοντά τους Τούρκους κατευθύνθηκαν εναντίον της Τριπολιτσάς.

Είναι γνωστό ότι ο Θ. Κολοκοτρώνης με άνδρες του Μούρτζινου, και του Πετρόμπεη στράφηκε προς το κέντρο της Πελοποννήσου. Παράλληλα όμως και ανεξάρτητα από αυτόν βάδισε προς το Λεοντάρι και ο Ηλίας Μαυρομιχάλης με άλλους Μανιάτες. Τελικά στον Άγιο Αθανάσιο της Καρύταινας ο Θ. Κολοκοτρώνης με τους Μανιάτες εμπόδισαν με επιτυχία τους Τούρκους του Φαναριού (Ολυμπίας) να περάσουν από τη γέφυρα και τους ανάγκασαν να διαβούν τον ποταμό με απώλειες ανθρώπων και ζώων.

Στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν στην Καρύταινα πολλοί Έλληνες και πολιόρκησαν το κάστρο, στο οποίο εκτός από τους εντοπίους Οθωμανούς είχαν βρει άσυλο και οι Τούρκοι της Ολυμπίας. Τουρκικός στρατός από την Τριπολιτσά την 1η Απριλίου ήρθε στην Καρύταινα σε βοήθεια των πολιορκουμένων και διέλυσε χωρίς δυσκολία το ελληνικό στρατόπεδο. Κατόπιν ο Θ. Κολοκοτρώνης, που παρουσιάζει από τότε τον εαυτό του ως αρχηγό, έμεινε μόνος του στο Χρυσοβίτσι και αναγκάστηκε ο Παπαφλέσσας να του δώσει για συνοδό το Δημήτρουλα Δραγώνα από τη Σέλιτσα, για να μην τον φάνε οι λύκοι, όπως είπε.

Από εκεί ο Θ. Κολοκοτρώνης συναντήθηκε στη Μαρμαριά με τους άλλους οπλαρχηγούς και όπως γράφει (6):

"...εστείλαμεν διαταγας εις την Μεσσηνίαν και Μιστρά, και εσυνάχθημεν εις του Μαρμαρά έως 1.200, και από εκεί να πιάσουμε το Βαλτέτζι οπού ήτον αγνάντια από τα Βέρβενα, από το Χρυσοβίτσι και Αλονίσθενα (Καρυτηνά ορδιά). Στο Βαλτέτζι ευρίσκοντο ο Μούρτζινος, Γιατράκος, Κυριακούλης, Ηλίας Μπεηζαντές, Νικηταράς, Αναγνωσταράς, εγώ ήμουν επί κεφαλής...". Όταν στις 24 Απριλίου δέχτηκαν επίθεση του τουρκικού στρατού οι Έλληνες πάλι διαλύθηκαν.

Στή διοίγησή του γιά την μάχη του Βαλτετσίου της 24 Απριλίου ο Θ. Κολοκοτρώνης αναφέρεται και στο αποτέλεσμα της (7): "...Το τουρκικό μέρος εκτυπήθη με το Γιατράκο, Κυριακούλη, Νικηταρά. Αυτοί υποχώρησαν, ετραβιούνταν, έφυγαν. Εγώ ήλθα από πίσω, επήρα και εγώ τον τορόν εκείνων. Φθάνοντας μερικοί του Πέτροβα και Σιώρη οι Τούρκοι άρχισαν και έκαιγαν το Χωριό τους φώναξα: σταθείτε γεροί, γιατί θα μας πνίξουν. Εστάθημεν 30, λαβώνομεν ένα μπαϊραχτάρι. Ετζάκισαν οι Τούρκοι. Εφθασεν από τα Βέρβενα, Πιάνα και Χρυσοβίτσι μεντάτι, τους γυρίσαμεν, τους κυνηγήσαμεν εις τον Κάμπον, κάτω από την Βολέτταν (Μάκρη) μισή ώρα μακρά από την Τριπολιτζά...".

Ο Αμβρόσιος Φραντζής (8) περιγράφει διαφορετικά την έκβαση της μάχης:

"...ούτω δε εξεστράτευσαν εκ Τριπολιτσάς υπέρ τας 7.000 Οθωμανοί πεζοί τε και ιππείς, τους οποίους ιδόντες οι Έλληνες, τω όντι διελύθησαν άνευ τινός αντιστάσεως. Οι δε Οθωμανοί κατεδίωξαν τους Έλληνας μέχρι τινός, και εσύναξαν αιγοπρόβατα, ίππους, βόας, αγελάδας και λοιπά ζώα αρκετής ποσότητος, διάνα μεταφέρωσιν εις την Τριπολιτζάν. Κατ'εκείνην όμως την στιγμήν φθάσας ο Δ. Πλαπούτας με 450, και εύρων τους Οθωμανούς διηρεμένους δια την σύναξιν των ζώων επέπεσεν επί της Οθωμανικής πτέρυγας, ήτις ετράπη εις φυγήν. Ευθύς δ'επανελθόντες και οι λοιποί Έλληνες, οίτινες έμεναν εκεί πλησίον εις τας ορεινός θέσεις, κατεδίωξαν τους Οθωμανούς άνευ ζημίας θανάτου, ελευθερώσαντες μόνον τα ζώα, χωρίς να αφήσουν ούτε καν ολίγα δια να ωφεληθούν οι Οθωμανοί.

Από τον Φωτάκο (9), υπασπιστή του Θ Κολοκοτρώνη, πληροφορούμεθα τ' ακόλουθα: "...Οι Τούρκοι μας επήραν το χωρίον Βαλτέτσι και μας έσπρωξαν κάτα το βορεινόν μέρος σιμά του χωριού όπου είναι ο δρόμος των Αραχαμιτών Εκεί επολέμησαν μόνοι των οι μεγάλο καπεταναίοι και τους εσταμάτησαν, άλλως έπιαναν ζωντανόν τον Κυριακούλη ... Οι καπεταναίοι τότε δεν είχαν ακόμη αναγνωρισθή καλά από τον λαόν, Κάθε χωρίον είχε ιδικόν του καπετάνιον, και δεν επαραχώρει εις κανένα άλλον την αρχηγίαν, ούτε οι γείτονες των ακολούθουν άλλον τινά. Τότε ως επί το πλείστον ήσαν ομάδες συγγενικοί. Μόνον η Καρύταινα είχεν αρχηγούς τους Δεληγιανναίους.

Μετά δε την μάχην του Βαλτετσίου ο Κανέλλος Δεληγιάννης, ως είπαμεν ανωτέρω, επαραχώρησεν την αρχηγίαν της Καρύταινας εις τον Θ. Κολοκοτρώνην. Έπειτα όμως οι Έλληνες έδιδαν την αρχηγίαν εις τους Μανιάτας καπεταναίους, τον Κυριακούλην και Ηλίαν Μαυρομιχάλη, και Μούρτζινον ως μάλλον εμπειροπολέμους, όταν αυτοί ευρίσκοντο εις τα στρατόπεδα, διότι και οι Τούρκοι τους εφοβούντο... Την ακόλουθον ημέραν οι στρατιώται εδειλίασαν, άρχισαν να φεύγουν και κανένας εκτός των καπεταναίων δεν εξημερώθηκεν... Κανείς δεν δύναται να περιγραφή τα κλαύματα του Κολοκοτρώνη εις την περίστασιν αυτήν, μόνος με δέκα ανθρώπους έμεινεν. Επήραν και αυτοί τα άρματα των και ένα σουγλί εις το χέρι δια ραβδί να μη γλυστρούν, διότι ο τόπος ήτον από βροχήν και κατήφορος...".

Από τα ανωτέρω φαίνεται ότι η πρώτη μάχη του Βαλτετσίου, όπου ο Θ. Κολοκοτρώνης φέρεται ως αρχηγός, ετελείωσε με αποτυχία, διάλυση των στρατευμάτων και κλάματα του ιδίου.Έκτοτε οι Έλληνες εμπιστεύονταν τους Μανιάτες και δέχονταν μόνο μαζί τους να αντιμετωπίζουν τους Τούρκους.

Την εκ νέου εγκατάσταση Ελλήνων στο Βαλτέτσι, όπως αναφέρεται, συνέστησε και ο Θ. Κολοκοτρώνης με επιστολή του. Ο ίδιος κατείχε το Χρυσοβίτσι, ενώ στη θέση της Πιάνας είχε στρατοπεδεύσει ο Κανέλλος Δεληγιάννης, ο Δημήτριος Πλαπούτας κ.ά. Οι τρεις αυτές θέσεις μπορούσαν να αλληλοβοηθούνται εύκολα σε περίπτωση τουρκικής προσβολής, γιατί το στρατόπεδο των Βερβαίνων ήταν κάπως απομακρυσμένο.

Φθάνοντας στο Βαλτέτσι (10) ο Ηλίας Μαυρομιχάλης έδωσε το παράδειγμα, βάζοντας το πρώτο λιθάρι, για να χτιστεί κλειστό ταμπούρι, το οποίο θα ήταν ασφαλέστερο και ακολούθησαν όλοι με ενθουσιασμό, ώστε την ίδια ημέρα είχε τελειώσει η κατασκευή του. Σε αυτό το ταμπούρι, που πρέπει να ήταν το ανατολικό, κλείστηκε ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης με 120 Μανιάτες, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο Πρωτοσύγκελλος Μελέτιος Φραγκίσκος από την Αρεόπολη και η Μανιάτισσα χήρα Σταυριάνα Σάββαινα.

Στο επόμενο ταμπούρι οχυρώθηκαν ο Ηλίας Μαυρομιχάλης με τον Ηλία και το Νικήτα Φλέσσα από την Πολιανή, αδελφούς του Παπαφλέσσα, με 250 άνδρες.

Σε ένα βορεινό ταμπούρι κλείστηκε ο Ιωάννης Μαυρομιχάλης με τον Αναγνώστη Οικονομόπουλο από το Κουρ-τσαούση (Σπερχογεία), τον Παναγιώτη Κεφάλα από το Δυρράχι, τον παλαιό κλέφτη Γερο-Μήτρο Πέτροβα από τη Γαράντζα που χαρακτηρίζεται ως το καλύτερο τουφέκι της Μεσσηνίας το Δημήτριο Παπατσώνη από το Ναζίρι της Μεσσηνίας και τον Αθανάσιο Σιώρη με τους Κατριβάνους από το Ίσαρι της Αρκαδίας με 330 άνδρες.

Στην εκκλησία οχυρώθηκε ο Ιωάννης Κατσανός με Μανιάτες και οι Μπουραίοι από τους Κωνσταντίνους με 70 άνδρες.

Στο πιο απομακρυσμένο ταμπούρι, πιθανώς το δυτικό, κλείστηκε ο Ηλίας Τσαλαφατίνος με Μανιάτες και 75 Λεονταρίτες, που τότε η πατρίδα τους υπαγόταν στη Μεσσηνία. Συνολικά οι Έλληνες υπολογίζονται σε 850 - 1.200. Το πρωί της 12ης Μαΐου το πρώτο τουρκικό τμήμα υπό τον Τουρκοβαρδουνιώτη Ρουμπή κατευθύνθηκε προς το Βαλτέτσι. Στους Τούρκους υπήρχε η βεβαιότητα ότι θα μπορούσαν εύκολα να διαλύσουν το ελληνικό στρατόπεδο και να συνεχίσουν την πορεία τους προς τη Μεγαλόπολη (Σινάνου). Για το λόγο αυτό ένα άλλο τουρκικό τμήμα πήγε στους Αραχαμίτες, για να εμποδίσει την υποχώρηση των υπερασπιστών του Βαλτετσίου. Ένα ακόμη τμήμα κατευθύνθηκε στη θέση Καλο-γεροβούνι για να εμποδίσει τη βοήθεια από το στρατόπεδο των Βερβαίνων και αν χρειαζόταν να δώσει βοήθεια στο Ρουμπή. Το κύριο σώμα του τουρκικού στρατού υπό τον Κεχαγιά-μπεη Μουσταφά έφθασε στη θέση Φραγκόβρυσο και συνέχισε προς την Κανδρέβα (Ασέα), αλλά επειδή η επιχείρηση στα Ταμπούρια δεν ήταν ευνοϊκή για τους Τούρκους, αντί να συνεχίσει προς τη Μεγαλόπολη στράφηκε προς το Βαλτέτσι.

Από το Χρυσοβίτσι κατέβηκε αρχικά το σώμα του Κολοκοτρώνη καί κατέλαβε θέση βόρεια του Βαλτετσίου, απέναντι από το ταμπούρι του Μητρο-Πέτροβα. Στη συνέχεια από την Πιάνα έφθασε το τμήμα του Δημητρίου Πλαπούτα-Κολιόπουλου στα βορειοανατολικά των οχυρωμάτων του Βαλτετσίου και όλοι μαζί χτύπησαν τα νώτα των Τούρκων. Όταν έφθασε ο Κεχα-γιάμπεης από τα δυτικά στο Βαλτέτσι, χτύπησε τα νώτα του τμήματος του Κολοκοτρώνη, ο οποίος αναγκάστηκε να συμπτυχθεί. Ο ίδιος ανέφερε στη διήγηση του (11): "...Ημείς οι 800 εδυναμώσαμε τον τόπον για να μη μας πάρουν τα οπίσθια οι Τούρκοι.,.'.

Ο Θ. Κολοκοτρώνης διηγείται την παροχή βοηθείας στους αγωνιστές των ταμπουριών, αλλά αυτά τα οποία είπε, σε συνδυασμό με τα ιστορούμενα από το Φωτάκο φαίνονται υπερβολικά και ο ίδιος δεν θα έφθασε ποτέ στα ταμπούρια (12): "... Το βράδυ παίρνω μερικούς και πάγω εις το Καταράχι οπού ήτον οι σημαίες των Τούρκων. Επήγα κοντά, τους 'τουφέκισα, με δίδουν 4 τουφέκια, - οι Έλληνες οπίσω δεν εκατάλαβαν ·: ζωντανούς θα σας πιάσω, εγώ είμαι ο Κολοκοτρώνης · τι είσαι συ ο Κολοκοτρώνης. Αδειασαν τον τόπον. Τότε εμβήκαμεν εις το Βαλτέτσι, εδώσαμε φυσέκια, ψωμί, ότι αναγκαία σε εκείνους...". Ακούγεται σαν παραμύθι, πως στο άκουσμα του ονόματος του

οι Τούρκοι σκόρπισαν, για να περάσει ο Θ. Κολοκοτρώνης.

Από το στρατόπεδο των Βερβαίνων έφθασαν τις νυκτερινές ώρες διάφοροι οπλαρχηγοί του Παν. Γιατράκου (13). Μεταξύ αυτών ήταν και ο Αντώνιος Μαυρομιχάλης ο οποίος στάθηκε απέναντι από τα Μαυρομιχαλαίικα ταμπούρια καί έστειλε στους πολιορκημένους ολιγάριθμη δύναμη με εφόδια υπό τον Βαρβιτσιώτη και τον Δημήτριο Πουλικάκο (14).

Στο ταμπούρι του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη ήταν και η Μανιάτισσα χήρα Σταυριάνα Σάββαινα, η οποία στη διάρκεια της μάχης μετεκινείτο από ταμπούρι σε ταμπούρι και μοίραζε φυσέκια στους στρατιώτες. Αναφέρεται επίσης σε πιστοποιητικό που της χορήγησε ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης ότι: "...καθώς δεν έλλειψε και εις του Βαλτετσίου τον πόλεμον μαχόμενη γενναιότατα δια την πατρίδα, σκοτώνοντας με το χέρι της δύο εχθρούς...(15).

Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, βλέποντας οι Τούρκοι ότι οι Έλληνες συνεχώς αυξάνονται πίσω τους, άρχισαν να απέρχονται, αλλά δεν άργησε να ακολουθήσει καταδίωξη καί ταπείνωση. Η Ελληνική επανάσταση είχε οριστικά θεμελιωθεί.

Οι ηρωικοί Μανιάτες και Μεσσήνιοι, που αμύνθηκαν στα ταμπούρια του Βαλτετσίου και χάρισαν στο έθνος μια περίλαμπρη και μοναδική νίκη, όμως παραγκωνίστηκαν και η προσφορά τους στην πατρίδα αλλοτριώθηκε από τον Θ. Κολοκοτρώνη και τους υμνητές του. Με ευλάβεια και δέος ας τους προσφέρουμε τούτη τη σελίδα ως μνημόσυνο ευγνωμοσύνης.

τους ανθρώπους μου από τα βουνά εμαζώξαμεν μερικά άρματα εις το Διάσελον" (της Αλωνίσταινας). Βλέπε Κ. Δεληγιάννη. Απομνημονεύματα, τόμ. Α'. σ. 178.

Απομνημονεύματα, τόμ. Α', σ. 134, Σ.Τουωνπη, Ιστοορίατης......Φωτάκου , απ., σ. 113, Δεληγιάννη, Απ., σ. 210, Μ.Οίοκόμου. Απομνημονεύματα, τόμ. Α', σ. 101, Ιω.Γιανναροπούλου, Διήγησις Σπαρτιάτου τινός ονομαζόμενου Ηλία Σαλαφατινού. Πραχτιχά Α' Σννεδρίου Λακωνικών Μελετών, Αθήναι 1982, σ. 142. Της Ιδίας Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως....., Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Έκδ. Μέλισσα, τόμ. Β', σ. 174. Εκδοτικής Αθηνών, Ιστορία τον Ελληνικού Εθνονς, τόμ. |Β', σ. 117.

Ηλίας Δημήτριος Φλέσσας and Αικατερίνη had the following children:

2. i. Ιωάννης Ηλίας² Φλέσσας was born in 1790 in Γαρδίκι, Καλαμών. He died about

Γαρδίκι, Καλαμών. He married Αικατερίνη Δημητρίου Γιαννακοπούλου.

Τήν 20 Ιανουαρίου 1840, με Αριθ. Πρ. 214.227 υποβάλει αίτηση για την παραλαβή αριστείου μαζύ με τον εξάδελφό του Ηλία Α. Φλέσσα δημότες Αμφιας.

"Ατεκνος κατά τήν διαθήκη του υπ'άριθ. 6601/30/30/1854 του συμβολαιογράφου Καλαμών Παν. Στραβατελάδην.

Εγεννήθει εν Γαρδικίω Καλάμών τω 1796. Ετραυματίσθη κατά την μάχη προς άλωσιν της Τριπόλεως καθ' ην εφονεύθη ο πατήρ του. Μετέσχε των μαχών Βαλτετσίου, Δερβενακίων και Μανιακίου καθ' ην εφονεύθη ως χιλίαρχος. Αναφέρεται ότι υπηρέτησε ως στρατιώτης στο Σώμα τού 'Ιω. Νικ. Φλέσια (ΗΧΩ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ: 12-5-1966).

"Έλαβε μέρος στις μάχες Καρυταίνης, Βαλτετσίου, άλωση Τριπόλεως όπου και Ετραυματίσθη - "Αργος, Δερβενάκια, όπου και ιδιαιτέρως διεκρίθη , Ναύπλιο, σε εκστρατείες προς την ανατολική 'Ελλάδα, στην πολιορκία των Πατρών και αλλού. Δια τή δράση του προτείνεται από τον Παπαφλέσσα δια Ταξιάρχης.

Την 15 'Απριλίου 1823 Το 'Εκτελεστικό τον προάγει και ζητεί την "έπίκρισιν" του βουλευτικού (Α.Ε. Παλ. 'Αθήναι 1857 σελ. 315)

Την 18 'Απριλίου 1823, το Βουλευτικό εγκρίνει την προαγωγή του εις "τον τής Ταξιαρχίας" βαθμό. (Α.Ε.Π. 'Αθήναι 1857 οελ. 141)

Κατά Μάιoν και 15 'Ιουνίου 1823, ως Ταξίαρχος, διετάχθη να παραλάβει στρατιώτας και να μεταβή προς έπιβολήν τής τάξεως σε διάφορες περιοχές. Προήχθη εις χιλίαρχον.

24 'Ιουνίου 1823. Το 'Υπουρ. των 'Εσωτ. γνωρίζει προς το Βουλευτικό ότι απέστειλε τούς χιλίαρχους Νικήταν ( Παν.) Φλέσια και Δημ. ('Ηλ) Φλέσια "δια να καθησυχάσωσι τα πράγματα" στον Πύργο.

Κατά τήν προσταγήν της Διοικήσεως ήρθαμε εις στο Λεοντάρι και ηυρήκαμε όλην τήν έπαρχίαν συναγμένη είς το Λεοντάρι και τους είπαμε διά τους στρατιώτας καθώς είμαστε προσταγμένοι, και μας υποσχέθηκαν ότι βγαίνουν. Και έστειλαν οι επιστάτες τεσκερέδες εις όλα τα χωρία δια να εβγούν και μερικά χωρία έβγήκαν καί μερικά δέν εβγήκαν και άπό τους έκατον πενήντα στρατιώτας έβγήκαν μόνον εξήντα και Τερβενοχωρίτες κανένας δέν έβγήκαν. Λοιπόν επήραμε τους εξήντα καί έκστρατέψαμεν τήν Τετράδη καί ήρθαμε είς στα Κυπαρίσσια καί άμα οπού ήρθαμε, επειδή καί ακούσανε οι στρατιώται τον κυρ Άνάστου τον σκοτωμόν του καί λένε ότι δέν πηγαίνουμε είς τον Πύργον. Δια τριτοδέκατα ότι έρχουν καί αυτοί είς μας καί διά τούτου έσηκώθηκαν και έφυγαν και μας άφήκαν μοναχούς και πάμε πίσω εις το Λεοντάρι και προσμένουμε τήν άποκρισίν σας. Τα όσα ήκολούθησαν θέλει στά είπεί έκ στόματος ο κύρ Δημητράκης Άχαλος και μέ ανυπομονησία μας προσμένουμε τήν σεβασμιότη σας άποκρισίν σας.

Επί του νώτου : Τω έξοχωτάτω Άγίω Άρχινμαντρίτη Γρηγόριγον Δικαίω Υπουργόν των Εσωτερικών.

Είς Τριπολιτζά -' Αρ. 814... (Αρχεία της Ελληνικής παλιγγενεσίας τομος 13 αριθ.

Ο Γεν. Γραμματεύς, (ΓΑΚ, 'Υπουργείο. Πολέμου Φακ. 16)

"Την υπ' 'Αρ., 2525: επιστολή τού Σ. υπουργείου τούτου έλαβαν, δια τής οποίας διορίζομαι να παρουσιάσω το αντίγραφο των επιταγών δια των οποίων διορίζομαι να στρατολογήσω και να εκστρατεύσω, εις πληροφορία λοιπόν τού Σ. τούτου υπουργείου περικλείω δύω διαταγές ... (μένω με βαθύ σέβας

Κατ' επιταγή τής διοικήσεως έλαβον εκ τού υπουργείου των Πολεμικών Πέτραις τετρακόσιαις. 400: δια τον χιλίαρχον καπιτάν Δημήτριον ήλία Φλέσια και υποσημειούμαι.

Κατ' επιταγή τής Σεβαστής διοικήσεως ύπ' 'Αρ.:2974 διορίζεσαι όπως στρατολογήσεις 300: στρατιώτας όσov το συντομότερων, να απέλθεις χωρίς ανοβολήν καιρού εις το κατά τας Αθήνας ευρισκόμενο Στρατόπεδο, και να συνενωθείς μετά του Γεν. Στρ. (:στρατοπεδάρχου) και 'Αρχηγού των έκεί 'Αρμάτων Κ(κυρίου) Γ.Γκούρα πειθόμενος εις τας οδηγίας του ......

Προς τον Γεν. Χιλίαρχον Κύριο Δημ.'Ηλία Φλέσια δια να στρατολογήση 200: στρατιώτας και να απέλθη εις το κατά τας Αθήνας ευρισκόμενο στροτόπεδον. (ΓΑΚ, 'Υπ. Πολ. Φ. 16)

Προς τον Γεν. Στρ. και αρχηγό των κατά τάς Αθήνας στρατευμάτων Κ.(ύριον) Γ. Γκούρα.

Κατ' επιταγή τής Σεβ. διοικ.....................έδιορίσθησαν δια να στρατολογήσουν

και εκστρατεύσουν εις το αυτός ο δε κύριος Χριστόδουλος ποριώτης με τριακοσίους, και ο Χιλ. Κ(ύριος) Δ. 'Ηλία Φλέσια με 200 .....'Ιδεάζεστε λοιπόν Γενναιότατε αδελφέ .................. τοποθετών αυτούς όπου και ή χρεία και ο

κίνδυνος το καλεί περί το συμφέρον τής Πατρίδος. είστε(;) υγιαίνων

Περίοδος B Αρ. 3047 , Προσωρινή Διοίκησις τής 'Ελλάδος

Διατάττεται να έφοδιάση το στρατιωτικόν Σώμα του χιλίαρχου Δημητρίου Φλέσια, όστις διετάχθη να έκστρατεύση με διακοσίους εις 'Αττικήν, με μερικαίς τουφεκόπετραις και μ' ένα φόρτωμα φυσέκια....

(τ.σ.) Ο Πρόεδρος οπροσ: Γεν. Γραμ. (υπογραφαί) 'Εκ του κοταχωρισθέντος ύπ' αριθ. 3248/28 'Ιουλίου, έγγράφου γίνεται δήλον ότι κατά την προς Δερβενοχώρια έκστρατείαν του είχε υπό την οδηγία του και "Κρήτας καπιταναίους"

Προς τον γενικό 'Επιθεωρητήν των στρατευμάτων κύριον Παύλον Παρασκευάν Συνταγματάρχη.

Βεβαιώνοντας τα προγεγραμμένα .....κατά το παρόν κανένα νέον δεν έχομε, οι εχθροί έτραβήχθησαν όλοι εις την Εύοίαν, στρατεύματα ειδικά μας ............... ο

Καπετάν Χριστόδουλος ποριώτης και Καπετάν Δημητράκης φλέσιας ευρίσκονται εδώ εις 'Αθήναι με τούς στρατιώτας των................................

"Έσωθεν εγκλείεται "Ίσον καταλόγου στρατιωτικού των υπό την 'Οδηγία τού στρατηγού Δημητρίου Φλέσια, ευρισκομένου ήδη εις την ανατολική 'Ελλάδα 'Εν Ναύπλ: 22: Αυγούστου: Ι824 (ΓΑΚ, 'Υπ. Πολ. Φ. 22) 3785

Η προς τήν Σεβ. Διοίκησιν αναφορά σου, ελήφθην εγκαίρως, περί στρατιωτικών μισθών,.........

3767: όμοιο προς τον 'Επιθεωρητή τού στρατοπέδου 'Αθηνών μέ την ιδίαν "Ηλην (ΓΑΚ, 'Υπ. Πολ. Φ. 25)

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1824 το 'Εκτελεστικό δια προβουλεύματος εγκρίνει να προαχθή εις αντιστράτηγο, και ζητεί την "έπίκρισιν" τού βουλευτικού

Στις 14 Σεπ. 1824 το Βουλευτικό εγκρίνει το προβούλευμα τού'Εκτελεστικού και συμφωνεί δια την προαγωγή του εις 'Αντιστράτηγο.

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΝ ΣΩΜΑ

Αον Οι υποσημειούμενοι προβιβάζονται εις τοις ακόλουθους βαθμούς

Δημήτριος Φλέσιας εις τον τής 'Αντιστρατηγίας, Νικολάκης Φλέσσας εις τον τής εκατονταρχίας

Βον. Το Υπουργείον τού πολέμου να ενεργήσει την διοταγήν ταύτην Ναύπλιο τή 15 Σεπτεμβρίου 1824 (Τ.Σ.) '0 Πρόεδρος Γεώργιος Κουντουριώτης αναγνώστης σπυλιοτάκης Πανούτσος Νοταράς ο προσ: Γεν: Γραμματεύς (άνευ υπογραφής) (ΓΑΚ, 'Εκτελεστικόν Φάκ. 22)

Από 22 Ιουλίου έως 15 Οκτωβρίου. ανα γρ. 25 τον μήνα δια μισθόν.......Οι αυτοί με τρεις ψυχογιούς δια σιτηρέσιο και l5 παράδες την ήμερα εις το αυτό διάστημα τού καιρού......

ο Γεν. Γραμματεύς (Τ.Σ.) Δημ. Τρομάρας (ΓΑΚ, 'Υπ. Πολ. Φ. 31)

Προς το Σεβαστούν εκτελεστικό Σώμα Το 'Υπουργείο τού Πολέμου

Πολλάκις ανεφέρθησαν ο εν τή 'Αττική Μισθοδώτης, και φροντιστής περί χτημάτων, και σας εξαπέστειλαν δ' ονομαστικούς καταλόγους των εκείσθε στροτοπεδευόντων αρχηγών, .........προσετέθησαν όμως οι καπετανέοι Χριστόδουλος Ποριώτης και Δημ: Φλέσιας, και Κασμάς Θηβαίος,............

Τούτων όντως εχόντων προτείνει το Υπουργείο να δοθούν γρόσια προς τον μισθοδότην δια 1400: στρατιώτας σχεδόν, κατά την έσωθεν ως έγγιστα σημείωσιν, γρόσια 187,015"6.

επειδή δε εμπεριέχονται εις το ρηθέν στρατόπεδο των 'Αθηνών και οι καπιτανέοι Ποριώτης, και Φλέσιας οίτινες έλαβαν προηγουμένως χρήματα από το Ταμείο δια αυτήν την στρατολογία, να δηλοποιηθεί η ποσότης προς τον μισθοδώτην δια να αφαιρεθή .......

'0 ύποχιλίαρχος Κ: Πέτρος τζάμης συνεξεστράτευσε μετά τού 'Ανεψιού μου 'Αντιστράτηγου Δημητρίου ήλιού Φλέσια κατά των τάς 'Αθήνας πολιορκούντων έχθρών τής 'Ελλάδος.

'0 ανήρ ούτος έφάνει πολλά γενναίος.............και παρακαλώ να προβιβασθή εις τον βαθμό τής Χιλιαρχίας, ......................μένω με βαθύ σέβας

'Εν Ναυπλίω τή 14: Οκτωβρίου 1824: ο πατριώτης Γρηγόριος Δικέος (ΓΑΚ, 'Εκτελ. Φακ. 28)

Στά Γεν. 'Αρχεία τού Κράτους, στον ύπ' αριθ. 46 φάκελον τού 'Υπ. Πολέμου, με την ένδειξιν, "'Αχρονολόγητα" υπάρχει:

"'Ονομαστικός Γενικός Κατάλογος των αξιωματικών και στρατιωτών τού σώματος τού χιλίαρχου Δημητρίου Φλέσια τού εις την 'Ανοτολικήν 'Ελλάδα" Ο χιλίαρχος Δημήτριος Φλέσιας.

'Η Σεβαστή Διοίκησης με την ύπ' αριθ. 1061: διαταγή τού προσανήκοντος 'Υπουργού μ' έστειλε κατά το παρελθόν έτος εις την επαρχία Πύργου με διακοσίους πενήντα στροτιώτας και με τον Νικήτα Φλέσσαν δια να καθησυχάσω τας τότε διατρεχούσας εις την ρηθείσαν έπαρχίαν ταραχάς και να συλλάβω τούς πρωταιτίους και τούς φονείς.

Τάς (....), τούς πολέμους και τα όσα έδοκίμασα ως γνωστά δεν τα αναφέρω, αλλά τούτο μόνον λέγω, ότι τα οποφασισθέντα από την Σ: Διοίκησιν δια να πληρώσουν οι άνωθεν πρωταίτιοι και φονείς - ποδοκόπια εμού και των στρατιωτών μου προς 25:γρ: έκαστο, τα οποία τότε εξ ιδίων μου έμπροσθεν φανερώς έπλήρωσα, μου λείπουν ακόμη, καθώς οι πρωταίτιοι και οι φωνείς δεν μου τα απεκρίθησαν.

Δημήτριος'Ηλιού Φλέσιας (ΓΑΚ, 'Εκτελεστικόν Φ. 51)

Κατάλογος των εις διαφόρους επαρχίας ευρισκόμενων στρατιωτικών Σωμάτων εις 'Αρκαδίαν.

Τή 24: Φεβρ: 1825 Ναύπλιο (ΓΑΚ, 'Ύπ. Πολ. Φ. 57) 'Ιωάννης Κωλέττης

Προς το έξοχων υπουργείο των Πολεμικών Τα όσα δεινά δοκιμάζω από τούς στρατιώτας μου Σεβαστή μου Διοίκησης έμπορεί να τα πληροφορηθή υπό τούς εδώ επάλληλους υπουργούς της. Το στρατιωτικό μου Σώμα, το οποίον συνίσταται υπό διακοσίους στρατιώτας έκτος τού ότι θέλει διαλυθή εις την τόσον κρίσιμον αυτήν περίστασιν, ήμπορεί και να με κακοποιήση εκ τής χρηματικής μου αδυναμίας. 'Εγώ υφ' ου κατεξόδευσα το ιδικόν μου όλον, έζήτησα ακολούθως να πληρωθώ δια να δυνηθώ να βασταχθώ, και αντί γρόσια μου δίδονται γράμματα δια να πληρωθώ ύστερον, αλλ' οι Στρατιώται δεν βλέπουν γράμματα, αλλ' ευγάζουν ψυχάς ανθρώπων, επειδή είναι ξυπόλυτοι και γυμνοί!

"Έρχομαι λοιπόν δια τής παρούσης μου να παρακαλέσω δια τού έξοχου υμών υπουργείου την Σεβαστή μου Διοίκησιν δια να μου πληρώση καν (;) εις μετρητά τα τρία ταύτα μηνιαία ότι αλλέως μήτε εγώ ημπορώ να υπάρξω πλέον, μήτε το Σώμα μου να βασταχθή.

Μισθός Στρατιωτών διακοσίων από την αη Δεκεμβρίου:

δια πέντε άλογα μας εις ένα μήνα όπου έκαθήσαμε.......εις Πύργον ..150 το όλον δεκαεννέα χιλιάδες:- ........... 19850

Ταύτα δε παρακαλώ την Σεβαστήν Διοίκησιν δια τού έξοχου ύμών ύπουργείου να μού πέμψη όσον τάχιστα μέσον τού αυτοθι θείου μου είς μετρητα δια να βασταχθώ μέ το Σώμα μου νά πολεμήσω τούς τούρκους.

Προσωρινή Διοικήσεις τής 'Ελλάδος Το 'Εκτελεστικό Σώμα

Διατάτετται το 'Υπουργείο τούτο να έπιτάξη τον Δημήτριον ήλιού Φλέσιαν νά στρατολογήση εισέτι τόσους στρατιώτος ώστε να συμπληρωθή από διακοσίους πενήντα, το υπό την οδηγία του στρατιωτικό Σώμα, και να υπέλθη όπου προδιετάχθη.-

επί τού νώτου: διαταγή στρατολογίας και εκστρατείας Δημ: ήλιού Φλέσια μέ 250.

Προς τον Γενικόν Φροντιστήν τού στρατοπέδου των Παλαιών Πατρών

Ο Γενναιότατος αντιστράτηγος Κύριος Δημήτριος ήλιού Φλέσιας διετάχθη παρά τής Σεβαστής Διοικήσεως όπως, συμπαραλαβών τούς υπό την οδηγία του διακοσίους στρατιώτας έκστρατεύση είς την πολιορκία παλαιών Πατρών.

Το υπουργείο τούτο σε 'Ιδεάζει τον διορισμό τούτον τής Διοικήσεως, προς οδηγία σου, και έκτέλεσιν των χρεών σου.

Προς τον Γεννοιώτατον 'Αντιστράτηγον Κύριο Δημήτριον ήλιού Φλέσια Κατ' επιταγή τής Σεβαστής Διοικήσεως, διετάχθη ο Γεν. Φροντιστής τού στρατοπέδου παλαιών Πατρών, να δίδη είς τούς υπό την οδηγία σου διακοσίους στρατιώτας, και προς την Γενναιότητά σου τας αναγκαίας τροφός και σιτηρέσια 'Εν Ναυπλίω τή 20 Μαρτίου 1825 'Επί τού νώτου: ΑριΘ. 4244 / 4245 ο φροντιστής Π. Πατρών να δεχτή ερχόμενο τον Δ. ήλιού Φλέσια ενερ: τή 20 Μαρτίου (ΓΑΚ, 'Υπ. Πολ. Φ. 67) 825 Περ. Γ. Αρι: 5325

'Εκ του εσώκλειστου αντιγράφου τής αναφοράς του εξοχότατου υπουργού των 'Εσωτερικών κύριου Γρηγορίου Δίκαιου , προς το ύπουργείον τούτο, εκ μέρους του ανεψιού του Δημητρίου, και του αδελφού του Κ. Νικήτα,........................

"Όσα δε έδοκίμασαν και δοκιμάζουν από τάς ενοχλήσεις και ταραχάς των στρατιωτών των, εκ τής μεγάλης χρηματικής ελλείψεως...............

Το ύπουργείον ............. έγκρίνει την δικαία αίτησιν

Προς το Σεβ.'Εκτελ. Σώμα. ο άγιος 'Αρχ. Γρηγόριος Δίκαιου , προβάλλει δι' αναφοράς του να γίνη έξοικονόμησις είς τον αδελφόν του Νικήταν και ανεψιόν του, ως υπέρ των Νόμων αγωνισαμένους.

Σημειώσεις Φωτάκου: «Έκ τής Τριπολιτσάς έξεστράτευσεν είς Λεοντάριον, (:ο Παπαφλέσσας) και καθ' οδόν απήντησε τον ανεψιό του Δημήτριον 'Ηλίου Φλέσιαν, εις τον οποίον παρήγγειλε πριν αναχωρήση από την πολιορκία των Πατρών,έχοντα και τούτον έως 150 στρατιώτας, Μεγαρείς, Δερβενοχωρίτας και τινάςΣαμποζότας. ...» («Απομνημονεύματα» Εκδ. "Φιλολογικά Χρονικά" σ. 391)20 Μαΐου 1825 "... και οι έφοδοι έγίνοντο συνεχείς και αδιάκοποι, έως ότουκατόρθωσαν να πηδήσουν μέσα εις τού 'Αρχιμανδρίτου το οχύρωμα. Τούτοειδών ο ανεψιός του Δημήτριος, έπετάχθη υπό το ιδικόν του οχύρωμα και έτρεξεδια να βοηθήση τον Θείον του, ο οποίος έκινδύνευεν. Τότε ο Φλέσιας τονδιέταξε vα γυρίση γλήγορα είς το οχύρωμά του δια νά το κρατήση και ενώέγύρισεν οπίσω και έπλησίασεν είς το οχύρωμα του ηύρε τούς Τούρκους μέσα είςαυτό. εκεί δε κτυπών και κτυπούμενος υπό πολλών Τούρκων έχάθη και αυτός και οιστρατιώται του οι οποίοι δεν ήξεύρομεν πόσοι ήσαν, και αν απ' αυτούς έσώθησαν κιπόσοι. (Φωτάκος σελ. 39 Είς το έργον του "Βίοι Πελοποννησίων ανδρών" έκδ. "Φιλολογικά Χρονικά" 1960, σελ. 48, ο αυτός Φωτάκος γράφει τα έξής:

"ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΗλΙΟΥ ΦΛεΣαΣ Ούτος υπήρξε στρατιωτικός και υπηρέτησε την πατρίδα ως τοιούτος, παρακολουθών πάντοτε τον μεγαλουργό 'Αρχιμανδρίτη Φλέσιαν. Έπεσε δε μαχόμενος κατά την εν Μανιάκι ένδοξο εκείνη μάχη, διότι καθ' ήv ώρα οι Τούρκοι πήδησαν είς το οχύρωμά τού θείου του και έλιανίζοντο μέ τα σπαθιά, ούτος δια νά προφυλάξη τον θείον του να μη τον σπαθίζουν οι Τούρκοι, τον αγκάλιασε και ούτως έπεσαν και οι δύο μαζί."

Στις 17 'Ιουλίου 1825, ο αδελφός του 'Ιω. 'Ηλ. Φλέσιας υπέβαλε προς εκκαθάριση λογαριασμούς εξόδων, του βιογραφούμενου, κατά διάφορους εκστρατείας. (ΓΑΚ, 'Υπ. Πολ. Φ. 106)

Προσωρινή Διοίκησης τής 'Ελλάδος Το υπουργείο τής Οικονομίας Προς το 'Εθνικό Ταμείο.

Διευθύνεται αυτόθι ο κύριος 'Ιωαννης 'Ηλιού Φλέσιας δια να πληρώση γρόσια είκοσι πέντε χιλιάδες. αρ: 25000: δια το εν τρίτον τής Β: δόσεως των προσόδων τής Νήσου Σάμου. τα οποία λογίζονται δια το άτομο τού μακαρίτου Δημητρίου 'Ηλιού Φλέσια, όντος είς των ενοικιαστών τής Νήσου τούτης.

Ο υπουργός τής Οίκονομίας (υπογραφή δυσανάγνωστος)

Στις 31 Αυγούστου 1825 ο αδελφός τού 'Ιω. 'Ηλ. Φλέσια ζητούσε μέ αναφορά του, να διαταχθή ο γραμματεύς του βιογραφούμενου να παραδώση τα κατάστιχα των λογαριασμών του Δημ. Η. Φλέσια δια νά γίνη εκκαθάρισης αυτών, vα εγκριθούν από το 'Υπουργείο και vα δοθούν στην οικογένεια του εθνομάρτυρας τα όσα έδικαιούτο.

- Το 'Υπουρ. Πολέμου απέστειλε προς τον αδελφό του βιογραφούμενου την κατωτέρω επιστολή.

'Επειδή ή διορισθείσα επιτροπή να θεωρήσει την διαφορά την αναμεταξύ του μακαρίτου αυτάδελφου σου Δημητρίου και 'Αναγνώστου Λογοθετοπούλου ανέφεραν είς το 'Υπουργείο τούτο ότι έμεναν ο αδελφός χρεώστης δια μισθούς και σιτηρέσια των στρατιωτών αυτού γρόσια 2.060:

Διατάττεσοι να πλήρωση είς αυτόν την ποσότητα αυτήν κατά την απόφασιν τής επιτροπής ως κληρονόμος του αυτάδελφου σου, επειδή είναι μισθοί παλαιοί και στενοχωρείται όχι ολίγον καθ' έκαστη οπό τούς στρατιώτας του. Το 29 Σεπτεμβρίου 1825 'Εν Ναυπλίω.

Οί αδελφοί του 'Ιωάννης, Παναγιώτης και 'Ηλίας διά τής από 14 Νοεμ. 1846 αίτήσεώς των προς την επί του αγώνος εξεταστική επιτροπή αναφέρουν περί τής δράσεως του πατρός των 'Ηλία και Άξιος του πατρός μας υιός φαινόμενος ο αδελφός μας Γεώργιος ............"Έτερος αδελφός μας Δημήτριος μέτοχος των πατρικών αρετών προεκινδύνευσεν είς όλες τας ανωτέρω, ως και αλλαχού συναφθείσας μάχες, πεσών ενδόξως είς την εν Μανιακίω αίμοτηράν και πεισματώδη διότι ένόμισεν ανάξιον του χαρακτήρας του "Έλληνος vα υποχωρήσει μολονότι μέγα μέρος του ύπ' αυτόν σώματος αποδειλιάσαν προς την τρομερά πραγματική του εχθρού δύνομιν εγκατέλειψε τας τάξεις του.

Αυτά τα τρία θύματα προσέφερε είς τον Βωμό της έλευθερίας ο οίκος μας........

1822 in Εφωνεύθει κατα την άλωσιν του Ναυπλίου.

Ανεψιός του Παπαφλέσσα, γεννηθείς εν Γαρδικίω των Καλαμών τώ 1798. "Ελαβεν μέρος εις την άλωσιν των Καλαμών, εις την μάχην της Τριπόλεως, εις την μάχην του Βαλτετσίου και την άλωσιν του Ναυπλίου τώ 1822, καθ' ήν εφονεύθη ηγούμενος εκατόν Μεσσηνίων.

'Αναφέρεται σέ κατάλογο ανδρών τού 'Ιωάννου Νικήτα Φλέσσα (βλ. έφημ. "ΗΧΩ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ" 12 Μα'iou 1966) Υίός, τού, αδελφού τού Παπαφλέσα, 'Ηλία

Νοέβριος 1822 μετέχων τής πολιορκίας τού Ναυπλίου, ήγούμενος 150 Μανιατών, έπεσε πρό τού Ναυπλίου κατά τήν άλωσί του. .

Οι 'Ιωαννης, Ποναγιώτης καί 'Ηλίας, 'Ηλία Φλέσσα σέ αίτησί τους απο 14 Νοεμβρίου 1846, προς τήν έπί τού αγώνος έξεταστικήν έπιτροπήν, μεταξύ άλλων αναφέρουν "... "Αξιος τού πατρός μας υιός φαινόμενος o αδελφός μας Γεώργιος παρηκολούθησεν είς όλας τάς ανωτέρω μάχας τον πατέρα μας, μετα τον θάνατον τού οποίου λαβών τήν αρχηγίαν έπολέμησεν ένδόξως, είς το Δερβενάκι τού "Αργους μετά τού Δράμολη, προσενεγκών έαυτόν θύμα τής έλευθερίας κοτά τήν έκπορθησιν τού Ναυπλίου ...."

Σέ πιστοποιητικό έκδοθέν "έν Καλάμαις τή 12 'Ιουνίου 1865" ύπό 'Αντωνίου Μαυρομιχάλη διαβάζουμε: "... ο ποτέ Γεώργιος Ηλ. Φλέσσας απ' αρχής τού ύπέρ ανεξαρτησίας τής πατρίδος ίερού αγώνος δράξας τά όπλα έδραμε κατα τών έχθρών τής πατρίδος καί παρευρέθη ώς πλαρχηγός είς τας μαχας Καρυταίνης, Βαλτετσίου, Δερβενακια κατά τού Δράμαλη καί ώς είς τών τεσσαρων οπλαρχηγών απ' αρχής τής πολιορκίας Ναυπλίου μέχρι τής πτώσεώς του δείξας οπαραδειγμάτιστον γενναιοτητα ..." ήμερομηνία ύπογραφή

Από 22-24 Ιουνίου 1826 συμμετέσχε στην μάχη της Βέργας επικεφαλής 100 ανδρών εναντίον του Ιμπραήμ που επετέθη να καταλάβει την Μάνη.

1834 8 'Ιανουαρίου. Διορίστηκε Ειρηνοδίκης Μεγαλουπόλεως (ΦΕΚ. 4/23 'Ιαν. 1834. σελ. 44 στήλ. Α.)

1845 'Υπολοχαγός τής Φάλαγγας. (ΦΕΚ 11/28 Απριλίου 1845). 'Επροικοδοτήθη με εθνική γη ως 'Υπολοχαγός τής Φάλαγγας εις το μετόχιον της Υπεραγίας Θεοτόκου της Βόγαλις στην Ζούρτσα, Ολυμπίας.

1846 21 Νοεμβρίου Αίτηση δια προαγωγή σε ανώτερο βαθμό.Αριθ. Πρωτ. 26207/Φ18/77β2 Αρχείο χειρογράφων Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος.

1846 Κατόπιν αίτήσεώς του από 14 Νοεμβ. 1846, Λοχαγός τής Φάλαγγας.

1848 Εστρατολογήθη παρά του πρώτου του εξαδέλφου Ιωάννη Νικήτα Φλέσσα με 300 άλλους Αμφειείς οι οποίοι ενώθηκαν με τα Κυβερνητικά στρατεύματα στην καταδίωξη του στασιάσαντος κατά της "Βασιλικής Κυβερνήσεως" Γεωργ. Περρωτή (Εφ. Αθ. " Η Συντηρητική" αρ. φ. 74 2 Μάιου 1848 σελίς 3γ)

1849 Χαρακτηρίστηκε Λοχαγός τής 'Ενεργού Φάλαγγος.

1868 13 Ιουνίου Αίτησή του δια προαγωγή από τον βαθμό του επιτίμου Λοχαγού της Φάλαγγας στον βαθμό του Ταγματάρχη. Τμήμα χειρογράφων Εθν. Βιβλιοθήκη της Ελλάδος αριθ. Πρωτ. 18928/Τμήμα Β1 και 4698/ Σλ. 15 ..65

Σε κάποιο χρόνο μετέπεσε και πάλιν εις την προικοδοτουμένην Φάλαγγα εκ τής οποίας (1878) με το κατωτέρω:

'Ανακαλούμεν εκ της προικοδοτούμενης φάλαγγας.......Τούς Λοχαγούς 'Ιωάννη 'Ηλ. Φλέσσαν και Αγγελή Αγγελόπουλο

.........Προς πλήρωσιν χηρευουσών θέσεων εις την ενεργό φάλαγγα- Προβιβάζομεν

Ταγματάρχες τους λοχαγούς ....... 'Ιωάννη 'Ηλία Φλέσσαν,..........

'Εν 'Αθήναις, την 28 Μαρτίου 1879. (ΦΕΚ. 2α/28 'Απριλίου 1879)

Ονόμασε τους δύο γιούς του τον μεν πρώτον Γεώργιον για τον αδελφόν του ο οποίος σκοτώθηκε το 1822 κατά την άλωση του Ναυπλίου τον δε δεύτερον Δημήτριον για τον δεύτεο αδελφό που έπεσε μαζύ με τον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι.

1877 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. He married Ελένη Δημητρίου Κολόκα. She was born in 1827 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She died on 21 Nov 1917 in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Αναφέρεται στο γενεαλογικό δένδρο του Peter Dickson (Δικαίου) απο την Αμερική

Στα ΓΑΚ στο Αρχείο των αριστείων έχει παρασημοφοριθεί με αριστείο. Θα ψαξω να βρω περισσότερες λεπτομέρειες.

Φέρει τ' όνομα του πατέρα του που σκοτώθηκε στην άλωση της Τρομπολιτσάς το 1821.

Generation 3

Γεώργιος Ιωάννης Φλέσσας and Κυριακούλα ? had the following children:

1917 in Γλάτσα, Ολυμπίας. He married Ξανθούλα Φωτίου Πούρνου. She was born in 1839 in Greece, Γλάτσα, Ολυμπίας, Ολυμπίας.

about 1922 in Γλάτσα, Ολυμπίας. He married Ζωϊτςα Ψωμά. She was born in 1856.

1934 in Γλάτσα, Ολυμπίας. He married (1) Ταςώ Αναστασίου Ντονάτα. She was born in 1860 in Γλάτσα, Ολυμπίας, Ολυμπίας. He married (2) Ελένη ?.

Είναι ο γεννάρχης των Φλεσσαίων Ζουρτσάνων. Στην κοινωνία των Ζουρτσάνων ήταν γνωστός ως Δημήτριος Ξύστρας πού ήταν και το παρατσούκλι του πατέρα του Ιωάννη.

Απεβίωσε πολύ νέος (57 ετων) και άφησε πολυμελεστάτην οικογένειαν την οποίαν ανέθρεψεν η χήρα του Ελένη Κολόκα. Ο πατέρας του Ιωάννης είχεν υπηρετίσει μαζύ με τον πρώτον εξαδελφόν του Ιωάννη Νικήτα Φλέσσα στον Πύργο της Ηλείας. (ΦΕΚ 11/28 Απριλίου 1845).

Ο πατέρας του Ιωάννης επροικοδοτήθη με εθνική γη, ως 'Υπολοχαγός τής Φάλαγγας, εις το μετόχιον της Υπεραγίας Θεοτόκου της Βόγαλις στην Ζούρτσα, Ολυμπίας. Το κτήμα αυτό που του εδόθει απο την μάνα του Αικατερίνη χήρα του Ηλια Δημ. Φλεσσα και έτσι εγκατεστάθει εκεί, ευρίσκεται στην κυριότητα των απογόνων του Ιωάννου Δημ. Φλέσσα στην περιοχήν Μαραθιές.

Δημήτριος Ιωάννης Φλέσσας and Ελένη Δημητρίου Κολόκα had the following children:

1943 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. He married Αναςταςούλα Αναστασίου Δάβανου. She was born in 1869 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She died in 1917 in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Δημοσθένης Νίκος Δημοςθενίδης. He was born in Ζούρτσα.

1932 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. He married Αμαλία Γεωργίου Τάγαρη, daughter of Γεώργιος Δημήτριος Τάγαρης and Πηνελώπη Χριστοπούλου, in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She was born in 1867 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She died in 1954 in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Generation 3 (cont.)

i. Μαριγώ Ηρακλή⁴ Φλέσσα. She married Κωνσταντακλής.

Generation 4

Ηλίας Γεώργιος Φλέσσας and Ξανθούλα Φωτίου Πούρνου had the following children:

in Γλάτσα, Ολυμπίας. He married Παναγιώτα Δημητρίου Ταρςούλα. She was born in 1870 in Ξυροχώρι, Ολυμπίας. She died in 1945 in Γλάτσα, Ολυμπίας.

died on 22 Oct 1958 in Γλάτσα, Ολυμπίας. He married Αμαλία Ζαχαροπούλου in 1906 in Στροβίτσι. She was born on 17 Jul 1880 in Στροβίτσι, Ολυμπίας. She died on 07 Jan 1955 in Γλάτσα, Ολυμπίας Ολυμπίας.

Γλάτσα, Ολυμπίας. He married Νικολέτα Δημητρίου Πάππου. She was born on 06 Oct 1886 in Αλυσίβα, Νεοχωρίου. She died on 23 Oct 1949.

0014. Tjenedtjis, Aspasie F 26y S Greece, Greek Smyrna, Greece 0015. Tjenedtjis, Ambrossi F 8y S Greece, Greek Smyrna, Greece 0016. Pachis, Sotirios M 26y S Greece, Greek Karpenision, Greece 0017. Katsanos, Athanassios M 28y M Greece, Greek Karpenision, Gree 0018. Kousoouris, Konstantinos M 41y M Greece, Greek Velivina, Gree 0019. Christopoulos, Panagiotis M 27y S Greece, Greek Velivina, Gree 0020. Koumbetsos, George M 26y M Greece, Greek Velivina, Greece 0021. Konstantopoulos, Dimitrios M 26y S Greece, Greek Lasteica, Gree 0022. Konstantopoulos, Nicolaos M 14y S Greece, Greek Lasteica, Gree 0023. Flessas, Michel M 42y M Greece, Greek Glatsa, Greece

0024. Nicolacopoulos, John M 25y S Greece, Greek Tsorvantsi, Greece 0025. Nikas, Konstantinos M 40y M Greece, Greek Zourtsa, Greece 0026. Giannacopoulos, Christos M 40y M Greece, Greek Sterna, Greece 0027. Koliadimos, Nicolaos M 28y S Greece, Greek Glatsa, Greece 0028. Nicolakopoulos, Panagiotis M 28y S Greece, Greek Zacharo, Gree 0029. Misakos, Vassilios M 37y M Greece, Greek Piana, Greece 0030. Kejos, Athanassios M 42y M Greece, Greek Piana, Greece

Search Ship Database: Search the Heffron in the 'Passenger Ships and Images' database

Source Citation: Year: 1920; Microfilm serial: T715; Microfilm roll: T715_2892; Line: 23; .

Ancestry.com. New York Passenger Lists, 1820-1957 [database on-line]. Provo, UT, USA: The Generations Network, Inc., 2006. Original data:

Passenger Lists of Vessels Arriving at New York, New York, 1820-1897; (National Archives Microfilm Publication M237, 675 rolls); Records of the U.S. Customs Service, Record Group 36; National Archives, Washington, D.C.

Δημοσθένης Γεώργιος Φλέσσας and Ζωϊτσα Ψωμά had the following children:

Residence: New York City, New York Passport Issue Date: 10 May 1924 Father Name: Dimos Flessas

Database: 1920 United States Federal Census October 6, 2004 11:10 PM Name: John Flessas Age: 37 years

Ancestry.com. 1920 United States Federal Census. [database on-line] Provo, UT: Ancestry.com, 2001-. Indexed by Ancestry.com from microfilmed schedules of the 1920 U.S. Federal Decennial Census.1920 United States Federal Census.

[database online] Provo, UT: Ancestry.com, 2001. Data imaged from National Archives and Records Administration. 1920 Federal Population Census. T625, 2,076 rolls. Washington, D.C.: National Archives and Records Administration.

ADDRESS Name: John D. Flessas Address: 77 W. 95 St. Date: 03 Dec 1923 Volume #: 629 Page#: 164

JOHN FLESSAS 15 Sep 1883 Mar 1975 10028 New York City, New York, NY 080-28-2601 NY (Between 1952 and 1953)Newyork naturalization Petition Index 1907-24

Flessas J D Florist J.D. Flessas Flowers 1285 Madison Avenue (between 91st and 92nd Streets) New York, N.Y. 10128 212-289-8484 Fax: 212-289-8492

Database: New York County Supreme Court Naturalization Petition Index, 1907-24 October 4, 2004 7:35 AM

Streetscapes/Madison Avenue Between 91st and 92nd Streets; Row Houses That Reflect Carnegie Hill's Rich Past E-MAIL Print Single-Page Save Share Del.icio.us Digg Facebook Newsvine Permalink

NEXT door, the Woolley row is still mostly unpainted, the brick a deep, sooty red contrasting with the cocoa-colored sandstone of the facade decorations. The buildings are rich with the half-round arches of Ware's design, including the great brick arches at the fourth floors.

Most of the buildings have been severely subdivided into apartments, but Ware's house, at No. 1285, is fairly intact on the upper three floors. It has been kept that way by the florist James D. Flessas, who has owned it since 1880. Mr. Flessas's daughter, Deborah, who runs the family business on the ground floor of the building, said that the idea was not to modernize it in the way other buildings in the row have been changed but to keep the character intact.

Although the old parlor floor has been torn out, the hallways above are rich with moldings, solid-looking woodwork and the beautiful, saggy age of an old house. The fourth-floor apartment, which has just been rented, has the original moldings and fireplaces. Someone, presumably the Ware family, put in small stained-glass panes in the large half-round window.

The third-floor apartment is occupied by John-Peter Curcio, an associate director at the investment bank Sandler O'Neill, and Kristin Louer, an associate at Goldman Sachs. Their apartment is a mix of modern and vintage, with marble bathrooms and a fresh new kitchen but also an old bank of mahogany dressing room drawers and cabinets with their original waffle-pattern hardware, an old brass gas lamp that has been electrified and tiled, and brass-trimmed fireplaces with unusual woodwork.

Up the street, another Woolley/Ware building, one of those designed in 1891 at the northeast corner of 93rd and Madison, seems to be at a threshold. Earlier this year the Mautner-Glick Group, the property manager, filed plans at the landmarks commission to add six floors to the building, which long ago was divided into apartments. Robert B. Tierney, the commission's chairman, said that his staff members had explained to the manager that the project had little chance of approval.

Randy Glick, the president of Mautner-Glick, said that it was just ''an idea.'' He said that he is now planning to propose a small addition, perhaps as little as half a floor, on the rear setback, something much more likely to be approved.

Madison Avenue has changed greatly in the last quarter century, as fancy shops and restaurants have elbowed aside lower-key stores. But in this section, the avenue maintains a low-rise sweep, and the row houses between 91st and 92nd make their own little contributions.

At night a passerby can see through the century-old wavy glass into the interiors. On the fourth floor of Ware's house, the illumination shines through the tiny stained-glass panes, providing an air of constancy in Carnegie Hill.

Since 1891 Flessas Flowers has been bringing beauty to New York. Located on Madison Avenue at 92nd Street in the exclusive Carnegie Hill Neighborhood, this family owned florist continues to flourish under the fourth generation ownership.

Deborah and Daria Flessas took over their family business and gave it their own imprint by recruiting a European style that is reflected in both their naturally arranged

cut flowers and planted English Garden Baskets. "We believe Flessas Flowers epitomizes Carnegie Hills true essence; elegant and understated" says Deborah Flessas.

Just as the carriages of this upscale neighborhood have long ago been traded in for cars, the Flessas sisters decided to open their doors to a larger clientele by expanding

the flower shop to the internet. Deborah states that this decision was based on their desire "to broaden the business and allow people outside the city to benefit from the uniqueness of the shop."

"When you want something special", this "beautiful","little" Upper East Side flower power has been obliging since 1891 and remains "exquisite in every way", from the "distinctive - not flamboyant - arrangements" to the "individualized service"; perhaps its "old-world charm" stems from the fact that it's run by the granddaughters of the original owner.

September 2003 -- SHTAB-KVARTIRA, Russia's premier architectural and interior design magazine, features an article on J.D. Flessas Flowers in the July/August 2003 issue. The exquisitely produced glossy magazine, reaching the best architects and interior designers in Russia, recently sent a writer and photographer to New York to cover an exhibit at the Guggenheim. They discovered one of New York's oldest treasures, purely by accident, when they came across Flessas Flowers.

Talked to Debora in the flower shop and I left a message for Mrs Daria Flessas to talk to me

[MyFamily.com, Inc. Family Archive #110, Vol. A-K, Ed. 10, Social Security Death Index: U.S., Date of Import: 7 Ιαν 2006, Internal Ref. #1.111.10.508784.37] Individual: John Flessas

The location associated with this code: New York, New York, New York United States of America

Έχει στεφανώσει τον Χρήστο τον Φλέσσα από την Γλάτσα.

Στις 15 Αυγούστου 2008 συνάντησα τον Χρήστο στο γραφείο της κόρης του Ελένης στηυ Ζαχάρω. Διορθόσαμε πολλά στο γενεαλογικό δένδρο των Φλεσσαίων της Γλάτσας. Κατά την διάρκεια της συζήτησης μας ο Χρήστος μου εξυστόρησε μία ιστορία που του είπε ο πατερας του Ηλίας γα τον Μπάρνπα Γιάννη από την Νέα Υόρκη.

Όταν ήταν μικρός ο Γίννης έβοσκε τα πρόβατα στην Αλισίβα Νεοχωρίου και κάποιος ηλικιωμένος γείτωνας έβαλε τα πρόαβατά του να βοσκίσουν στα λεβάδια των Φλεσσαίων. Ο μικρός Γιάννης φώναξε στο γείτονα να διώξει τα πρόβατά του από το λιβάδι που έβωσκε τα δικά του. Τότε ο γείτονας, βλέποντας τον μικρό του επιτέθει με μία γκλίτσα να το ξυλοκοπίσει. Ο μικρός Γιάννης άρπαξε τη τσιάγκρα που, του είχε αφίσει ο Γεροδήμος ο Φλέσσας για την άμυνά του, και τον πυροβόλησε τραυματίζοντάς τον στο στήθος. Ο γεροδεμένος γείτονας σύρθηκε τραυματιχμένος και άρπαξε τον μικρό Γίαννη από το κεφάλι και προσπαθούσε να βγάλει ένα μαχαίρι να του το κόψη. Ο μικρός Γιάννης ουρλιάζοντας προσπαθούσε να του ξεφύγει. Τότε κάποια γειτόνισα ονόματι Λαμπροπούλου ακούγοντας τις φωνές του έτρεξε και τον απελευθέρωσε μέσα από τα ματωμένα χέρια του τραυματία. Ο Γιάννης έφυγε τρέχοντας προς άγνωστη κατεύθυνση και'ο ταυματισμένος γείτονας υπέκυψε στα τραύματά του προτού προλάβουν να του προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες.

Από τότε χάνονται τα ίχνη του μπάμπα Γιάννη. Τον βρίσκουμε στην Αμερική το 1861 με το ανθοπωλείο στην οδό 1285 Madison Avenue στην Νέα Υόρκη. Έτσι εξυγείτε γιατί δεν έχει εντοπιστεί ή αναχώρησή του από την ελλάδα μέσω των αρχείων τηε νήσου Έλλις.

Ancestry.com. New York County Supreme Court Naturalization Petition Index, 1907-24 [database on-line]. Provo, Ut, USA: The Generations Network, Inc., 2000.

Search Ship Database: Search the Byron in the 'Passenger Ships and Images' database

Source Citation: Year: 1924; Microfilm serial: T715; Microfilm roll: T715_3555; Line: 3; .

Ancestry.com. New York Passenger Lists, 1820-1957 [database on-line]. Provo, UT, USA: The Generations Network, Inc., 2006. Original data:

Archives Microfilm Publication M237, 675 rolls); Records of the U.S. Customs Service, Record Group 36; National Archives, Washington, D.C.

Passenger and Crew Lists of Vessels Arriving at New York, New York, 1897-1957; (National Archives Microfilm Publication T715, 8892 rolls); Records of the Immigration and Naturalization Service; National Archives, Washington, D.C.

Search Ship Database: Search the Vulcania in the 'Passenger Ships and Images' database

Source Citation: Year: 1952; Microfilm serial: T715; Microfilm roll: T715_8229; Line: 13; .

1988 in Γλάτσα, Ολυμπίας. She married Ανδρέα Κρέςπη. He was born in Λέπραιο, Ολυμπίας.

Γεώργιος Γεώργιος Φλέσσας and Τασώ Αναστασίου Ντονάτα had the following child:

Γεώργιος Γεώργιος Φλέσσας and Ελένη ? had the following children:

died in 1917. He married Μαρία Φωτίου Κουνάδη. She was born on 10 Sep 1884. She died on 23 Mar 1960 in Στροβίτσι.

Ιωάννης Δημήτριος Φλέσσας and Αναστασούλα Αναστασίου Δάβανου had the following children:

in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She married Πέτρος Διονύσιος Παπαϊωάννου. He was born in 1881 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. He died in 1967 in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

1980 in Νέα Σμύρνη Πράξη θανάτου 64/1980. He married Σοφία Χρίστου Χαντζή. She was born in 1898 in Ζούρτσα. She died in 1976 in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Κατά μαρτυρίες του Ιωάννου Πέτρου Παπαγιανόπουλου, καί άλλων, το 1922 υπηρετών στην Εφορία Σμύρνης, μέ άλους δύο έφερε όλα τά αρχεία καί το χρυσό της Ελλάδος από τημ Μικρά Ασία στην Ζούρτσα, Ολυμπίας. Εφυλάσετο σε δύο μεγάλα σφραγισμένα μπαούλα τα οποία παρεδώθησαν στο Υπουργείο Οικονομικών. Δια την πράξη του αυτή επείρε μετάλιο απο την Ελληνική Κυβέρνηση. Τό 1998 συναντήθηκα στό Μανιάκι μέ τον Παναγιώτη Φλέσσα απο Καλαμάτα, Πρόεδρο τής "Ιστορικής ΟΙκογένειας τών Φλεσσαίων απογόνων του Παπαφλέσσα. Ο αδελφός του είναι ΟΙκονομικός "Εφορος στην Καλαμάτα καί προσπαθούσε να συγκεντρώσει στοιχεία για νά κάνει ένα Βιογραφικό του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΙΩΑΝ. ΦΛΕΣΣΑ από τήν Ζούρτσα, Ολυμπίας. "Εψαξε λοιπόν στό Υπουργείο τών ΟΙκονομικών καί διαπίστωσε τήν παρα πάνω πληροφορία γιά το χρυσό τής Μοκράς Ασίας. "Οταν ήμουν μικρός πηγαίναμε στό σπίτι τής θείας Σοφίας γυναίκας του μπάρμπα Δημητράκη η οποία μάς μιλούσε για έναν θείο Ντίνο ο οποίος αίναι μακρυά καί έχει δύο κοριτσάκια τήν Μαρούλα καί τήν Τασσούλα. Μάς έδειχνε δέ στή σάλα πού είχε βάλει τά δύο αυτά μπαούλα πού περιγράφει ο Γιάννης ο Παπαγιαννόπουλος ποιό πάνω.

Το αρχικό του όνομα ήταν Δομησθένης Κολαράς αλλά το άλλαξε σε Δημοσθενίδης για να ακούγετε καλλίτερα.

Δημοσθένης Νίκος Δημοσθενίδης and Σεβαστή Δημητρίου Φλέσσα had the following children:

Name Gender Age Married Ethnicity Place of Residence 0001. Hautzaras, Theofanis M 26y S Greece Greek Kastanoula, Greece

Associated Passenger Date of Arrival Port of Departure Line # Page# 120 Kolaras, Nicolaos April 17, 1914 Patras -

married Φωτεινή Ιωάννου Κάπου. She was born in 1917 in Κακκόβατος.

Βενετςάνος Ιωάννης Βενετςανόπουλος. He was born in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

married Χρήςτος Αριστείδης Μανιάτης. He was born in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

married Ελευθερία Νικολάου Παπανδρέου. She was born in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Δημήτριος¹ Φλέσσας) was born in 1865 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She married Νίκος Γκουβάτσος. He was born in Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Νίκος Γκουβάτσος and Φωτεινή Δημητρίου Φλέσσα had the following children:

"Ηταν σαμαρτζής καί δίδαξε τήν τέχνη του, μεταξύ πολλών άλλων, καί στά άλλα δύο αδέλφια του τον Γιάννη και το Γιώργη πού ήταν Βαρελάδες.

Έφτιαχναν σαμάρια μαζί με τ' ανιψιά του, Κώστα και Γιάννη Γλούμη, στο Κοπανάκι. Το βράδυ έφαγαν ψάρια και κατά την νύχτα έπαθαν δηλητηρίαση. Το πρωί τα δύο παιδιά πήγαν στην Καλαμάτα στο νοσοκομείο και τους προσφέρθηκαν οι αναγκαίες ιατρικές περιθάλψεις ενώ αυτός πείρε το γαϊδουράκι του και επέστρεψε στην Ζούρτσα, Ολυμπίας. Καθ' οδόν όλο του το σώμα πέταξε μπλε φουσκάλες. Όταν μπήκε μέσα στο σπίτι μας κατ' ευθείαν τον πήγανε στην κρεβατοκάμαρα του στο καινούργιο δωμάτιο. Αμέσως η μητέρα μου κάλεσε στον γιατρό τον Γιωργούλια ο οποίος πράγματι ήλθε πολύ γρήγορα αλλά δυστυχώς ήταν πού αργά. Η δηλητηρίαση είχε προσβάλει την καρδιά του και έτσι μετά από λίγες ώρες πέθανε. Οι γυναίκες θυμάμαι πολύ έντονα άρχισαν να πλένουν το σώμα του με διάφορα της εποχής. Μου έχουν μείνει δυνατά στην μνήμη μου οι μπλε φουσκάλες σέ όλο του το σώμα. Η κηδεία του έγινε την επόμενη με πάρα πολύ κόσμο διότι ήταν σαμαρτζής και όλοι τον ήξεραν στο χωριό ως ο Γεροθύμιος ο Κρέκενης που θα πει ο έχων μαθητευόμενους που τους διδάσκει την τέχνη του. Αυτό ήταν το ενδιαφέρον απ' τα ανίψια του που έτρεξαν πρώτα να σώσουν τον εαυτόν τους και αγνόησαν τον δάσκαλό τους και σεβαστό τους θείο.

Ευθύμιος Δημήτριος Φλέσσας and Δήμητρα Αντωνίου Βουδούρη had the following children:

25 Oct 1922 in Εφωνεύθη στον πόλεμο της Μικράς Ασίας.

died on 20 Apr 1967 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. He married Πηνελόπη Αλεξάνδρου Τάγαρη, daughter of Αλέξανδρος Γεώργιος Τάγαρης and Δήμητρα Δάβανου, in 1932 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She was born in 1902 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She died on 09 Sep 1990 in Αθήνα, Χαλάνδρι.

Phoebe Flessas (MariaPenelope Flessas), English Teacher and Fiction Writer Updated Nov 19, 2018 · Author has 366 answers and 258.1k answer views His grand daughter and the daughter of Meropi Vavoulis Flessas wrote:

I’m told that my paternal grandad was a tyrannical a-hole. He once flung a dog into a ravine for barking too much. He lived through 2 wars and it showed. He did all he could do while broken inside. I never met him. The best he could do was to give my young dad money to start his own life as best he could. Dad did well on that, as did his siblings and grandad was happy.

Οι καμπάνες του Αη Νικόλα άρχισαν να χτυπούν. Όλο το χωριό ξεσηκώθηκε. Οι δρόμοι γέμισαν και όλοι ρωτούσαν τι είχε συμβεί. Ο πόλεμος είχε περάσει το κατώφλι της Ζούρτσας. Έγινε επιστράτευση. Άνδρες και παλληκάρια πήραν το δρόμο Ζούρτσα-Θολό για να φτάσουν εκεί που τους καλούσε η πατρίδα. Πήραν το τρένο για τον Πύργο και από εκεί οδηγήθηκαν στα βουνά της Πίνδου. Μεταξύ αυτών ήταν και ο αγαπημένος μου πατέρας.

Η γερμανική εισβολή ξεκίνησε στις 6 Απριλίου του 1941, με την επίθεση γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας και Γιουγκοσλαβίας. Δύο γερμανικά σώματα στρατού επιτέθηκαν στις ελληνικές θέσεις στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Παρά την ηρωική αντίσταση των αμυνομένων η μάχη διήρκεσε μόλις τέσσερις μέρες, καθώς η γερμανική επίθεση μέσω Γιουγκοσλαβίας υπερκέρασε τις θέσεις άμυνας και απειλούσε τα μετόπισθεν των ελληνικών στρατευμάτων. Στις 9 Απριλίου παραδόθηκαν τα ελληνικά στρατεύματα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με τους Γερμανούς να εκφράζουν τον θαυμασμό τους για την ανδρεία και μαχητικότητα των Ελλήνων.

Στις 20 Μαΐου 1941 ξεκινά η Μάχη της Κρήτης. Επίλεκτα γερμανικά στρατεύματα επιτέθηκαν με αεραποβατική ενέργεια στο νησί το οποίο υπερασπίζονταν δυνάμεις της Ελλάδας και της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Οι σκληρές μάχες που έγιναν τις επόμενες δώδεκα μέρες ανέδειξαν νικητές τους Γερμανούς. Όμως το τίμημα της νίκης τους ήταν σοβαρό και έτσι μέχρι το τέλος του πολέμου δεν θα επαναλάβουν παρόμοια επιχείρηση.

Ο πατέρας μου βρέθηκε στα χέρια των Γερμανών μαζί με άλλους αιχμαλώτους πατριώτες που μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο αιχμαλώτων στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο.

Εκεί αιχμάλωτοι, σε πρόχειρους στρατώνες, με μια κουταλιά φακή όλη μέρα για φαγητό περίμεναν τι είχε γράψει για τον καθένα τους η μοίρα. Τους χρησιμοποιούσαν για βαριές αγγαρείες, να μεταφέρουν σκοτωμένους, να θάβουν πτώματα σε ομαδικούς τάφους, καθαρίζουν και να εργάζονται σε γαλαρίες οχυρωμάτων για την άμυνα των Γερμανικών στρατευμάτων και να καθαρίζουν δρόμους από τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων.

Όπως αναφέρει η κατωτέρω Δημοσίευση της φιλογερμανικής εφημερίδος «ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ»

Με τίτλο «1941-1944 Γερμανική Kατοχή - H Mεγάλη Aπόδραση, Iστορικές σελίδες από τα χωριά του Δήμου Kαστελλίου, του Γιώργου Καλογεράκη δάσκαλου στις 9 Οκτωβρίου 1941 δημοσιεύετε έκκλησης του κ. Νομάρχου δια το ζήτημα των αποδρασάντων εκ του στρατοπέδου αιχμαλώτων:

Άπαντας τους Προέδρους των Κοινοτήτων και τους κατοίκους του Νομού Ηρακλείου

Την νύκτα της 25ης προς 26ην π. μηνός Σεπτεμβρίου απέδρασαν ομαδικώς εκ του ενταύθα Στρατοπέδου αιχμαλώτων πολέμου 71 κρατούμενοι εξ ων 4 αξιωματικοί, 19 εκ παλαιάς Ελλάδος και οι υπόλοιποι εκ διαφόρων χωρίων του Νομού. Κατακρίνω και χαρακτηρίζω ως εντελώς επιπολαίαν και αδικαιολόγητον την απόφασιν της αποδράσεως και δη της ομαδικής των άνω κρατουμένων.

Ίσως η ζωή των αποδρασάντων εις το στρατόπεδον τούτο είχε ποιας τινάς στερήσεις, αλλά δεν έπρεπε να λησμονήσουν οι αποδράσαντες ότι ήσαν αιχμάλωτοι πολέμου και έπρεπε να έχουν υπομονήν διότι δεν εισήλθομεν ακόμην εις την περίοδον της ειρήνης αλλά ευρισκόμεθα εις την ακμήν του παγκοσμίου πολέμου και ότι οι κανονισμοί όλων των στρατών του κόσμου τιμωρούν άνευ οίκτου και πολλών διατυπώσεων την πράξιν της αποδράσεως.

Ως Νομάρχης Ηρακλείου είμαι βαθύτατα περίλυπος και ανήσυχος δια το άνω ζήτημα, διότι εάν δεν διευθετηθεί είναι ενδεχόμενον τούτο να γίνει αφορμή να λάβουν χώραν σοβαρά γεγονότα και εδώ τώρα εις τον Νομόν μας όστις τόσον αρμονικώς και φιλησύχως διήγε με τα στρατεύματα κατοχής.

Λυπούμαι μάλιστα ιδιαιτέρως, διότι η απόδρασις αύτη είναι ενδεχόμενον να επιδράσει και επί της τύχης των άλλων κρατουμένων αιχμαλώτων μας οίτινες πειθαρχούντες έμειναν εις τας θέσεις των και να γίνει αφορμή να ναυαγήσει η καταβαλλομένη προσπάθεια δια την απόλυσίν των ως επίσης να αποτύχει το έργον της Επιτροπής, την οποίαν τη εγκρίσει του ευγενεστάτου Φρουράρχου μας κ. Litzenberger συνέστησα εσχάτως υπό την προεδρείαν του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κρήτης και εξ εκλεκτών μελών της κοινωνίας μας και ήτις επιτροπή ανέλαβε να προμηθεύσει δι εράνων εις τους αιχμαλώτους παν ότι χρειάζεται προς βελτίωσιν της ζωής των, εσώρουχα, σκεύη, καθίσματα, σκεπάσματα, βιβλία, σιγάρα και ραδιόφωνον ακόμη.

Ο Γερμανικός στρατός της Κατοχής, παρ’ότι ημείς παρασυρθέντες από μίαν κακήν πολιτικήν, τον επολεμήσαμεν και αυτός μας κατέκτησε δια των όπλων, δεν έκαμε κατάχρησιν της δυνάμεώς του, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι κατακτηταί έπραξαν εις βάρος των προγόνων μας.

Ο στρατός της κατοχής ήτο υποχρεωμένος βεβαίως να λάβει και έλαβε μέτρα αμύνης, εναντίον εκείνων οίτινες εξηκολούθησαν τας εχθροπραξίας εις άλλους Νομούς. Ήτο επίσης υποχρεωμένος να λάβει μερικά έπιπλα και άλλα αντικείμενα ιδιωτών, απαραίτητα δια την εγκατάστασίν του, και τα οποία θα πληρωθούν μετ’ολίγον, ως άρχισε τούτο να γίνεται στα Χανιά.

Πέραν όμως τούτου τα γερμανικά στρατεύματα διευθυνόμενα υπό γενναίων ανδρών με ευγενή και ανθρωπιστικά αισθήματα ούτε τα σιτηρά μας έθιξαν καίτοι είχον ανάγκη αυτών και επιπλέον έδειξαν μίαν εξαιρετικήν επιείκιαν και μίαν υπέροχον και άψογον διαγωγήν έναντι του λαού μας διότι εσεβάσθησαν τας γυναίκας μας και την οικογενειακήν μας τιμήν και ουδένα πολίτην κατεδίωξαν δια πολιτικούς λόγους και προπαγάνδαν υπέρ της Αγγλίας την οποίαν τόσον αναιδώς πολλοί εξακολουθούν ακόμη.

Ήδη ο αρμόδιος Αξιωματικός ο διευθύνων υπευθύνως το στρατόπεδον αιχμαλώτων ταγματάρχης κ. Treeke συνεχίζων την προς ημάς φιλικήν και ευμενή ταύτην γραμμήν των στρατευμάτων κατοχής μου έδωκεν την υπόσχεσιν του έγγραφον και ρητήν ότι εάν οι αποδράσαντες επανέλθουν μόνοι τους εις τας θέσεις των μέχρι της 25ης τρέχοντος μηνός θα μείνουν εντελώς ατιμώρητοι, ως ορίζει και το διεθνές δίκαιον δια τους αιχμαλώτους τους αποδράσαντες και επιστρέφοντας εις την θέσιν των εξ ιδίας των θελήσεως.

Κατόπιν της ανωτέρω ρητής ευμενούς υποσχέσεως, δι ην εκφράζω δημοσία την υψίστην μου ευγνωμοσύνην προς τον γενναιόψυχον Γερμανόν τούτον Αξιωματικόν ΚΑΛΩ

Τους αποδράσαντας να σπεύσουν να επανορθώσουν την αρνησίαν ην διέπραξαν και να επανέλθουν εις τας θέσεις των εντός της άνω προθεσμίας, διότι εάν δεν το πράξουν θα υποστούν τας βαρείας συνεπείας της πράξεώς των.

Επίσης όλους τους Προέδρους των Κοινοτήτων, τας εδώ οικογενείας των αποδρασάντων και τους λοιπούς κατοίκους του Νομού να βοηθήσουν εις το ζήτημα της επανόδου των αποδρασάντων εις το στρατόπεδον, να μη δεχθούν να περιθάλψουν επ’ουδενί λόγω τούτους, αλλά να τους συμβουλεύσουν να επανέλθουν εις την θέσιν των, και εάν ούτοι αρνηθούν να τους συλλάβουν και να τους παραδώσουν εις τας αρχάς ως εχθρούς της ησυχίας του νομού, όστις ένεκα της αποδράσεως ταύτης πρόκειται να δοκιμάσει ασφαλώς πολλάς πικρίας.

Μετά την εκπνοήν της άνω προθεσμίας ήτις επαναλαμβάνω εκ λόγων μεγάλης επιεικίας μας εδόθη από τας Γερμανικάς αρχάς, θα επακολουθήσει η καταδίωξις των φυγάδων τούτων και αι Κοινότητες, τα άτομα και αι οικογένειαι αίτινες θα αποδειχθούν ότι παρέσχον άσυλον και περιθάλπουν τους άνω φυγάδας θα υποστούν βαρυτάτας συνεπείας και ας το έχουν υπ’όψει των.

Ελπίζω ότι η άνω έκκλησίς μου δεν θα μείνει άνευ αποτελέσματος και ότι η λογική θα επικρατήσει εις το ζήτημα τούτο δια να διαφυλαχθεί η ησυχία και τάξις των εν τω Νομώ χάριν του συμφέροντος του λαού μας.

Ηράκλειον τη 8 Οκτωβρίου 1941, Ο Νομάρχης Ηρακλείου Ι. ΠΑΣΣΑΔΑΚΗΣ

Κατάστασις των κατά την νύκτα της 25 έως 26/9/41 εκ του Στρατοπέδου αιχμαλώτων διαφυγόντων αιχμαλώτων Α'. Κρήτες αξιωματικοί:

4. Κωνσταντίνος Δοξαστάκης γεν. 1915 Θραψανό γεν. 1918 Γεράκι
5. Ανδρέας Αποστολάκης γεν. 1914 Θραψανό ί 1917 Γεράκι
6. Στυλιανός Φιλιππάκης γεν. 1911 Χερσόνησος : 1917Αρμάχα
7. Γεώργιος Μουντράκης γεν. 1920 Χερσόνησος : 1917 Ρουσοχώρια
8. Εμμανουήλ Καλυκάκης γεν. 1919 Σμάρι : Σμάρι

9. Μιχάλης Τιπαρίκης γεν. 1919 Δεμάτι 33. Χρήστος Παπαγιαννάκης γεν. 1918 Αποστόλοι

Αμέσως μετά την κατάληψη της Κρήτης οι Γερμανοί στέλνουν στους Προέδρους των Κοινοτήτων της Πεδιάδας, (ίσως και των άλλων επαρχιών του Νομού), μια διαταγή που έλεγε ότι πρέπει αμέσως να παρουσιαστούν στο Σταθμό Χωροφυλακής Καστελλίου, όσοι από τους κατοίκους πολέμησαν στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και στην Μάχη της Κρήτης. Σκοπός των Γερμανών ήταν να συγκεντρώσουν άντρες και να τους οδηγήσουν προσωρινά στο Ηράκλειο για αγγαρείες, (θάψιμο νεκρών Γερμανών της Μάχης, άνοιγμα των δρόμων του Ηρακλείου που είχαν κλείσει με μπάζα από τους βομβαρδισμούς κ.λ.π.), και αργότερα σε στρατόπεδα εργασίας στην Γερμανία όπως δυστυχώς έγινε τελικά.

Οι Πεδιαδίτες που πολέμησαν στα βουνά της Αλβανίας και είχαν επιστρέψει καθώς και εκείνοι που πήραν μέρος στην Μάχη της Κρήτης, βρέθηκαν σε αμηχανία. Πολλοί παρουσιάστηκαν. Οδηγήθηκαν στο Ηράκλειο, κλείστηκαν στο Καπετανάκειο και άρχισαν τις αγγαρείες.

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1941 το βράδυ, μη αντέχοντας άλλο τις βαριές εργασίες και τις ταλαιπωρίες, κάποιοι έγκλειστοι του Καπετανάκειου, αποφάσισαν να δραπετεύσουν. Συνολικά δραπέτευσαν 71 άτομα. Οι Γερμανοί στην φιλογερμανική εφημερίδα «Κρητικός Κήρυξ» ανακοινώνουν την δραπέτευση και απαιτούν από τους αποδράσαντες να επιστρέψουν πίσω το γρηγορότερο. Στον κατάλογο των ονομάτων που δημοσιεύει η εφημερίδα, στο νούμερο 1 των Κρητών βρίσκεται ο άνθρωπος που πραγματικά απέδρασε πρώτος. Ο Γεώργιος Πολεμαρχάκης από το Καστέλλι Πεδιάδος. Πήρε μέρος στην Αντίσταση και έχασε τον αδερφό του Στέλιο Πολεμαρχάκη στην Αθήνα το 1944 όταν εκτελέστηκε από τους Γερμανούς. Ο πατέρας τους Νικόλαος Πολεμαρχάκης, ήρωας της μάχης της Δοϊράνης, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σήμερα ο Γιώργος Πολεμαρχάκης ζει στις ΗΠΑ. Τα καλοκαίρια έρχεται στο αγαπημένο του χωριό το Καστέλλι. Σε μια μοναδική αφήγηση περιγράφει τα γεγονότα της δραπέτευσης και το τι επακολούθησε.

...ήρθανε μόλις καταλάβανε την Κρήτη εδώ στο Μεϊντάνι οι Γερμανοί με τση μοτοσικλέτες που έχουνε το κοφίνι. Με τα κράνη, με τα όπλα, γερά εξοπλισμένοι. Κατεβήκανε και κάτσανε στο Μεϊντάνι και λένε που είναι ο Δήμαρχος, που είναι ο παπάς. Εθέλανε να δώσουνε εντολές και διαταγές. Μας εμαζέψανε και λένε του Δημάρχου πρέπει να μας κάνεις μια κατάσταση με αυτούς που λάβανε μέρος στον πόλεμο να παρουσιαστούνε αύριο το πρωί στην αστυνομία που ήτανε στην κάτω πλατεία. Την άλλη μέρα πήγαμε. Εγώ έκαμε βλακεία. Έπρεπε να σηκωθώ να φύγω. Αλλά πήγα κι εγώ στη γραμμή. Θέλανε να μαζέψουνε αγγαρεία αυτούς που πολεμήσανε. Βλέπω το Πολίτη στην επιτροπή με τση Γερμανούς. Ο Περάκης ο

Μανόλης ένας αξιωματικός, ο Δήμαρχος, ο παπάς. Όχι ο Δήμαρχος ο Ξηρούχης αλλά ο Καργιαντούλης. Στέκω στη γραμμή. Οι Γερμανοί μας κοιτάζανε ένα ένα. Όταν ήτανε κανείς γερός τονε βάνανε σε μια μεριά. Όταν ήταν κανείς κακουρές του λέγανε φύγε. Όταν ήρθε εμένα η σειρά μου, ήμουνα αδύνατος τότε, και λέει ο Περάκης και η επιτροπή να φύγω. Προχωρώ να φύγω. Αλλά εκείνη τη στιγμή λέει ο Πολίτης κάτι του Γερμανού και με φωνάζουνε πίσω. Του μίλησε του Γερμανού στα Γερμανικά. Αυτός ο Πολίτης, μ’αυτό το επίθετο τονε ξέραμε, ερχότανε από το 1939 και παραθέριζε στο Καστέλλι μαζί με τη γυναίκα του.

Κανείς μας δεν ήξερε από που ήτανε. Μιλούσε τα γερμανικά καλά. Εκατάλαβα μετά ότι τον είχανε στείλει οι ίδιοι οι Γερμανοί κατάσκοπο όταν οι Άγγλοι φτιάχνανε το αεροδρόμιο στο κάμπο. Έρχουνται λοιπόν και με παίρνουνε και με πάνε στη γραμμή με τση άλλους. Μας εμαζέψανε πολλούς, πεντακόσοι νομάτοι θα είμαστε. Πρώτος σταθμός στση Κουνάβους. Στο γύρο του σχολείου εμείναμε. Πεζοπορία από το Καστέλλι. Μετά μας επήγανε στο Ηράκλειο στο Καπετανάκειο. Αρχίξαμε τση αγγαρείες και ράους ράους οι Γερμανοί κάθε μέρα. Οι αγγαρείες σκοπό είχανε να ερευνήσομε όλα τα σπαρτά γύρω από το Ηράκλειο. Ήτανε αρχές Ιούνη και πολλά σπαρτά δεν είχανε θεριστεί ακόμα και εκεί μέσα ήτανε και πολλοί σκοτωμένοι. Γερμανοί αλεξιπτωτιστές.

Και όπου ήθελα να βρούμε κανένα φωνάζαμε στον επικεφαλής του κλιμακίου που μας παρακολουθούσε. Ερχότανε ο αξιωματικός, έβγαζε από το λαιμό μια αλυσίδα με την ταυτότητα, εγράφανε το όνομά του και τον παίρναμε και πηγαίναμε και τον θάβαμε. Όταν ετελείωσε αυτή η περισυλλογή αρχίζει η ανοικοδόμηση. Οι Ρουσές είχανε βομβαρδιστεί αγρίως, ο στρατώνας, στον οποίο ορισμένα χτήρια είχανε καταρρεύσει. Μας είχανε και κουβαλούσαμε τα ερείπια. Θυμούμαι και πήρα μια μεγάλη γωνιά και τη βάνω στον ώμο και από πίσω με χτυπούσε με τον υποκόπανο ο Γερμανός και μου’λεγε ράους. Κι άρχισα να τρέχω να σηκώνω και το ρούκουνα. Όταν ετελείωνε η αγγαρεία μας φέρνανε πίσω. Κοντά στο αεροδρόμιο υπήρχε και ένα λιόφυτο που ήτανε γεμάτο βόμβες, των Εγγλέζων φαίνεται, μεγάλες βόμβες τις οποίες αναγκαστικά οι Γερμανοί έπρεπε να τση εξαφανίσουνε. Κάναμε ένα είδος τελάρου και βάναμε μια βόμβα και τη σηκώναμε τέσσερις ανθρώποι και τη ρίχναμε στη θάλασσα. Πηγαίναμε μέσα στη θάλασσα μέχρι τα γόνατα και τση ρίχναμε εκεί. Το φαγητό μας ήτανε δυο τρία ροβίθια που πλέγανε σε μια κουταλιά ζουμί που μας το βάνανε στην καραβάνα. Μας δίνανε και μια κουραμάνα για τέσσερα άτομα κάθε τρεις μέρες. Πρωί εξεκινούσαμε τη δουλειά και το βράδυ εγυρίζαμε πίσω.

Κοιμούμαστε κάτω στο τσιμέντο. Είχα βγάλει τα παπούτσια μου και τα’βαζα για μαξιλάρι. Μου τα πήρε κάποιος από κει και έμεινα ξυπόλυτος και πήγαινα στην αγγαρεία ξυπόλυτος.

Εσυνεχίστηκε αυτό το βιολί κάμποσο καιρό. Μια μέρα λέω τι κάθομαι εδώ. Ερχότανε καμιά φορά ο πατέρας μου να μου φέρει φαγητό, δεν του το επιτρέπανε, τον κυνηγούσανε οι Γερμανοί, τον χτυπούσανε, οι σκοποί δεν αφήνανε να πλησιάσει κανείς. Μια μέρα από τα τείχη που τον είδα του λέω πατέρα φύγε, φύγε γιατί θα σε σκοτώσουνε. Φύγε και μη φέρνεις τίποτα. Τον ειδοποίησα. Θα φύγω πατέρα του λέω, θα φύγω. Ο πατέρας μου λέει μη φύγεις παιδί μου γιατί είπανε πως θα σας απολύσουνε. Του λέω ότι αυτό δε θα γίνει ποτέ πατέρα, όπως και δεν έγινε ποτέ. Κάθε μέρα σκεφτόμουνα τι κάθομαι εγώ εδώ, τι κάθομαι. Μια μέρα ενώ ήμουνε στα τείχη βλέπω εκεί που είχανε βάλει οι Γερμανοί τση δικούς μας με τούβλα να κάμουνε ένα χώρισμα, ένα είδος μαγειρείου, αντιλαμβάνομαι από τα τείχη τση απόστρατους αξιωματικούς της Αλβανίας που ήτανε από την περιοχή μας εδώ, και σκαρφαλώνανε. Βοηθούσανε ο ένας τον άλλο με τα στιβάνια που φορούσανε και επέφτανε απ’έξω. Θυμούμαι ένα Κοιλιαράκη από το Αρκαλοχώρι, ένα Ρογδάκη, ένα Τερζάκη. Λέω κι εγώ ήντα κάθομαι.

Επήγα και βοήθησα δυο τρεις. Έβαζα τα χέρια μου και τση πετούσα απ’έξω. Η ώρα ήτανε βραδάκι. Πιάνω κι εγώ το τοιχιό δίνω μια και πέφτω και γυρίζω από πέρα. Κάθομαι και αφρουκούμαι λίγο. Μετά άρχισα να προχωρώ, να προχωρώ. Μόλις είχε αρχίσει να μουχλιάζει. Μόλις έφυγα και είδα ότι δεν έρχεται στρατός από την πύλη να με πιάσουνε προχωρώ προς την έξοδο να πάω αριστερά προς την εκκλησία, να απομακρυνθώ από το στρατόπεδο. Εκεί παραπάνω είναι το σπίτι ενός ανθρώπου που με τη γυναίκα του έφερνε σταφύλια και τα πουλούσε στην πύλη. Βλέπω φως και μπαίνω μέσα. Ξέχασα να πω ότι μας εντύσανε στρατιωτικά με γερμανικά ρούχα. Και μια επιγραφή μας βάλανε που έγραφε στα γερμανικά αιχμάλωτος Κρήτης. Μπαίνω μέσα στο σπίτι και τση λέω θεια εσύ δεν είσαι απού πουλείς τα σταφύλια με τον άντρα σου στην πύλη ; Μη φοβάσαι τση λέω. Τα ρούχα που φορώ θα βγάλω να σου τα βάλω κάτω από το καναπέ. Από μέσα εφόρουνα τα δικά μου ρούχα. Έτσι έγινε. Προχωρώ προς τα πάνω και βλέπω την ταβερνούλα.

Παραπάνω από το Καπετανάκειο ήτανε μια εκκλησία και μια ταβέρνα. Κάθουντανε τση γειτονιάς οι ανθρώποι στην ταβέρνα. Κάθομαι και λέω σας παρακαλώ μου δίδεται ένα ούζο ; Οι άνθρωποι που κάθονταν στα τραπεζάκια το καταλάβανε ότι ήμουνα δραπέτης και λένε του καφετζή δώστου άλλο ένα. Η ώρα περνούσε και η εντολή των Γερμανών ήτανε ότι όσοι βρεθούνε στση δρόμους μετά από τση οχτώ η ώρα θα εκτελούνται. Εγώ λέω τώρα τι θα κάνω ; Εδώ στην πύλη του στρατοπέδου υπήρχε ένα μικρό σπιτάκι και έμενε του Νταήλα από το Καστέλλι η νύφη η Κατίνα, φραγκοραφτού, που είχε παντρευτεί τον Πτολεμαίο. Χτυπώ την πόρτα και με βλέπει.

Μου λέει Γιώργη ; Το’σκασα Κατίνα και τι θα γίνει ; Κάτσε εδώ μου λέει. Εγώ άκουγα το περπάτημα των Γερμανών πάνω κάτω πάνω κάτω. Τι είχε γίνει ; Όταν εγώ έφυγα με ακολουθήσανε πολλοί. Εβδομήντα ένα άτομα εφύγαμε εκείνο το βράδυ. Οι Γερμανοί το πήρανε χαμπάρι. Όταν εξημέρωσε σηκώνομαι και βαδίζω από την εκκλησία να ανακαλύψω που είναι ο δρόμος προς το Χαρασσό να τονε πάρω για να μπορέσω να’ρθω στο Καστελλι.

Τράβηξα από τη Γαλύφα, Χαρασσό κι ήρθα στο Καστέλλι. Πιάνω δουλειά αγγαρείας όχι με πληρωμή, στον Τζίγκουνα στου Μαυράκη του Μανόλη το καμίνι που έβγαζε τούβλα για τον Χελλάου. Ο Χελλάου ήτανε ένας Γερμανός μηχανικός που κατασκεύαζε το αεροδρόμιο στο Καστέλλι. Έπιασα δουλειά για να δικαιολογηθώ.

Μετά από λίγες μέρες μαθαίνω ένα πρωί πριν φύγω για τη δουλειά ότι έρχεται στην πλατεία του χωριού στο Μεϊντάνι ο Γκεσταπός. Βγαίνω στην πλατεία και έρχεται ο Γκεσταπός του Ηρακλείου με το πέταλο, ο διοικητής τση αστυνομίας ο Πολιουδάκης και ο Ευγένιος Ψαλιδάκης. Έρχουνται και λένε να ειδοποιηθεί ο Δήμαρχος ο παπάς και οι προύχοντες του χωριού. Λένε ότι θα εκτελεστούνε αν δεν παρουσιαστούνε οι αιχμαλώτοι που δραπετεύσανε από το Καπετανάκειο. Κρατούν και την εφημερίδα που το’γραφε. Ολόκληρο κατεβατό έγραφε η εφημερίδα κι εγώ είναι γραμμένος πρώτος λες και το ξέρανε ότι ήφυγα πρώτος. Θα εκτελεστούν γονείς αδέρφια, πρώτα και δεύτερα ξαδέρφια, ο παπάς και ο Δήμαρχος. Κλαίει η μάνα μου, κλαίει ο πατέρας μου.

Ο Γαλανάκης ο χωριανός μας ο βουλευτής των Φιλελευθέρων ήτανε παρών. Κατεβαίνω από το σπίτι μας που είναι στο Μεϊντάνι και πάω και σταματώ μπροστά τους. Λέω γεια σας. Εγώ είμαι κύριε Πολιουδάκη ο Πολεμαρχάκης. Που γράφει η εφημερίδα σας. Και μας έχετε υποσχεθεί επανειλημμένως και σεις και ο αρχιμανδρίτης Ευγένιος Ψαλιδάκης ότι θα μας απολύσουνε σύντομα οι Γερμανοί. Εμείς δεν είμαστε αιχμάλωτοι πολέμου και δεν πήγαμε να πολεμήσομε στην πρώτη γραμμή. Επήγαμε να βοηθήσομε τον Ελληνικό στρατό για την πατρίδα μας. Και το ξέρετε εσείς πολύ καλά. Και δεν πιαστήκαμε αιχμαλώτοι. Σας παρακαλώ να το πείτε στον κύριο και του δείχνω τον Γερμανό αξιωματικό. Να του το εξηγήσετε. Εγώ δεν είμαι αιχμάλωτος. Κοιτάξετε εδώ, και του δείχνω την ταμπέλα που φορούσαμε. Τι λέει εδώ ; Δεν γράφει αιχμάλωτος ; Εγώ δεν επιάστηκα αιχμάλωτος. Και τα ρούχα τα γερμανικά που φορούμε γιατί; Και μου απαντά ο Πολιουδάκης, μετά που μιλήσανε μεταξύ ντως με τον Γερμανό, να τους ειδοποιήσω όλους λέει, να έρθετε στο Ηράκλειο αύριο στο γραφείο μου πίσω από τη Νομαρχία.

Θα πάμε να παρουσιαστούμε στο Καπετανάκειο και έχετε το λόγο της αντρικής μου τιμής ότι θα σας απολύσουνε σύντομα. Λέω εντάξει. Αυτήν την προσπάθεια θα τη κάνω. Ήμουνε τολμηρός. Ειδοποιώ όλους από τα γύρω χωριά που είχαμε φύγει και τους λέω αυτό κι αυτό μου είπε ο Πολιουδάκης. Ελάτε να παρουσιαστούμε και μου υποσχέθηκε ο Πολιουδάκης και ο Αρχιμανδρίτης Ψαλιδάκης ότι θα μας απολύσουνε

οι Γερμανοί. Ο Γκεσταπός δεν εμίλησε. Πάμε στο Ηράκλειο την άλλη μέρα το πρωί. Μας βάζει σε παράταξη ο Πολιουδάκης όπως κάνανε οι στρατηγοί του Χίτλερ και μας επήγε με βήμα από τη Νομαρχία στο Καπετανάκειο. Εμπήκαμε μέσα. Δεξιά στην πύλη ήτανε ο φρουρός Γερμανός. Του λέει ότι αυτοί είναι οι αιχμάλωτοι που δραπετεύσανε και τους φέρνω πίσω. Και φεύγει ο Πολιουδάκης. Ο πρώτος που τση έφαγε ήμουνα εγώ. Με στένει ένας Λοχίας Αυστριακός στη γραμμή και μου παίζει 25 γροθιές στην καρδιά. Εγώ το πως ζω τώρα είναι θαύμα. Μου φώναζε ο αυστριακός ότι εσύ’σαι λοχίας κι έφυγες ; Λοχίας ήμουνε στο στρατό. Ευτυχώς είχα ένα κονισματάκι στο τσεπάκι μου κι αυτό με έσωσε.

Με χτυπούσε πάνω στο εικονισματάκι και έσπασε στο τέλος. Εγώ εκατόρθωσα και δεν έπεσα χάμω. Έστεκα όρθός και δεν εγκρεμίστηκα.

Σεπτέμβριος μήνας ήτανε η δραπέτευση. Κι έρχεται ο Οκτώβρης, ο Νοέμβρης, ο Δεκέμβρης. Με αγγαρείες. Παντού στο Ηράκλειο πηγαίναμε. Κακουχίες, κακοπέραση. Πού’ντονε τον κύριο Πολιουδάκη ; Που να μας απολύσουνε ; Και μας πήρανε και μας πήγανε στα Χανιά. Θα μας πηγαίνανε στη Γερμανία μας είπανε οι Γερμανοί...

(απομαγνητοφωνημένη συζήτηση του Γιώργου Πολεμαρχάκη από τα ανέκδοτα απομνημονεύματά του στον γράφοντα).

Κάπου εδώ θα σταματήσω την δραματική διήγηση του Γιώργου Πολεμαρχάκη που περιγράφει την δραπέτευση της 24ης Σεπτεμβρίου 1941 από το Καπετανάκειο και την επιστροφή των κρατουμένων. Θα ήθελα να σημειώσω ότι τελικά δεν επέστρεψαν πίσω όλοι οι δραπέτες. Κάποιοι απ’αυτούς ριψοκινδύνευσαν και δεν παραδόθηκαν.

Αρθογράφος: Πατρίς, Ημερομηνία δημοσίευσης: 2/8/2005

Μεταξύ αυτών που απέδρασαν ήταν και ο πατέρα μου Κωνσταντίνος Ευθυμίου Φλέσσας.

Αφού έμεινε δυο ολόκληρες μέρες στη σκεπή μιάς ταβέρνας, τον ειδοποίησαν ότι ένα καΐκι φεύγει το βράδυ από κάτι βράχια με προορισμό το μικρό όρμο των Βατίκων στην Πελοπόννησο.

Αργά την νύχτα τον μετέφεραν με άλλους πατριώτες και απ' τα βράχια στην παραλία. Την ημέρα έσκαβαν λάκκους στην άμμο και θάβονταν μέσα για να αποφύγουν τις περιπολίες των Γερμανών. Χρησιμοποιούσαν καλάμια για να αναπνέουν και την νύχτα βγήκαν περιμένοντας το φαναράκι του Καϊκιού να προσεγγίσει. Άρχισαν να κολυμπούν αλλά μερικοί δεν άντεξαν και πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το καΐκι. Θυμάμαι το πατέρα μου να μας εξιστορεί πως δίπλα του δύο δεν μπόρεσαν να κολυμπήσουν και πνίγηκαν, μη μπορώντας να του προσφέρει καμία βοήθεια διότι και αυτός κινδύνευε να πνιγεί. Μετά το τέλος της Μάχης της Κρήτης, γινόταν μεταφορά των Πελοποννησίων, άλλων Ελλήνων στρατιωτών και όσων έρχονταν αργότερα από τη Μέση Ανατολή από Κρήτη προς Πελοπόννησο, από ηρωικούς καϊκιέρηδες. Μοναδική μορφή καϊκιέρη υπήρξε ο Πέτρος Αρώνης (Τσουλάκος) από το Ελαφονήσι Λακωνίας. Η έρευνα που έγινε μεταξύ 1989-1990 κατέγραψε τους τελευταίους επιζώντες Βατικιώτες καϊκιέρηδες και άλλους ανθρώπους, από τους οποίους δεν ζει πλέον κανείς. Κάποιοι θυμόντουσαν πλέον λίγα πράγματα λόγω ηλικίας. Μέρος της έρευνας αυτής παρουσιάστηκε το 1991 στην εφημερίδα του Ηρακλείου «Μεσόγειος», που διέκοψε την έκδοσή της.

Για να αντιληφθεί κάποιος το μέγεθος του κινδύνου αυτής της συστηματικής προσπάθειας, πρέπει να τονίσουμε πως στον μικρό όρμο των Βατίκων υπήρχε φυλάκιο Ιταλών, στη Νεάπολη, στο Ελαφονήσι, στα Βελανίδια (τελευταίο χωριό του Μαλέα) Γερμανοί, στα Κύθηρα απέναντι από τη Νεάπολη ιταλικά φυλάκια, στα Αντικύθηρα Ιταλοί, ενώ πίσω από τη Νεάπολη, περίπου 50 χιλιόμετρα, υπήρχε το γερμανικό αεροδρόμιο των Μολάων.

Τα γερμανικά υποβρύχια και η καταδίωξή τους περιπολούσαν καθημερινά μεταξύ Μαλέα-Αντικυθήρων-Κρήτης, ενώ άλλη καταδίωξη από το Γύθειο, με τορπιλακάτους, χτυπούσε στη Νεάπολη τον κόσμο και τα καΐκια.

Οι μήνες περνούσαν και οι προσευχές όλων όσων είχαν μείνει πίσω ήταν να έρθουν όσο πιο γρήγορα γίνεται οι άνθρωποί μας. Άλλοι γύρισαν, άλλοι σκοτώθηκαν και άλλοι πιάστηκαν αιχμάλωτοι..

Η λαχτάρα της επιστροφής ήταν μεγάλη και σιγά σιγά όταν το καΐκι ήταν στα ανοιχτά άρχισαν να γνωρίΖουν ο ένας τον άλλον. Εκεί βρήκε τον Παναγιώτη Φιλέσσης κάτ. Μεσσηνίας και όταν πιάσανε στεριά πήραν μαζί τον δρόμο του γυρισμού μη ξέροντας προς τα που να πάνε. Περπατούσαν μόνο τη νύχτα για να μη τους δει κανείς και την ημέρα νηστικοί και διψασμένοι κρυβόντουσαν. Κάποια στιγμή οι δρόμοι έπρεπε να χωρίσουν. Χαιρετήθηκαν και ευχήθηκαν ο ένας στον άλλον καλή τύχη και καλή επιστροφή στον τόπο τους.

Ο πατέρας μου μετά από μέρες νυχτερινής πεζοπορίας είχε φτάσει πια στα λημέρια του, Μπούζι-Ζούρτσα. Ήταν ρακένδυτος, φανερά αδυνατισμένος με μακριά γενειάδα και ταλαιπωρημένος από τις κακουχίες. Με λίγα λόγια αγνώριστος. Στην Αγία Παρασκευή συναντά την Σοφία Ζ. - «Ποιος είσαι σύ;», τον ρωτά. Που να τον γνωρίσει όπως ήταν!- «Ο Ντίνος είμαι!»- Δεν σκοτώθηκες εσύ;» τον ρώτησε με έκπληξη. Αμέσως άρχισε να τρέχει προς το σπίτι φωνάζοντας «ΈΡΧΕΤΑΙ, ΈΡΧΕΤΑΙ .». Όλοι τον ακολουθούσαν, γέμισαν οι δρόμοι και όλοι έκλαιγαν. Έφτασε στο σπίτι όλο το χωριό, σαν να ήταν γάμος. Εκείνος ζητούσε την γυναίκα του, τα παιδιά του και τον πατέρα του . «Που είναι;» ρωτούσε «που είναι;». Είμαστε όλοι εκεί γύρω του, αλλά από τις κακουχίες της κατοχής είχαμε γίνει κι εμείς αγνώριστοι. Τον περιμέναμε με δάκρυα χαράς στα μάτια και αδημονία.

Με τον ερχομό του ήρθε η χαρά στο σπίτι μας. Ο πατέρας μου είχε γυρίσει από την κόλαση του πολέμου και της αιχμαλωσίας με ηρωικές ενέργειες στη ζεστή σκαλιά της οικογένειας του. Εντωμεταξύ ο πατέρας είχε να γράψει γράμμα δυο χρόνια και όλοι νόμιζαν πως είχε σκοτωθεί. Η μάνα μας η Πηνιώ με τα τρία παιδιά της και τον παππού μου τον Θύμιο Φλέσσα, σαμαριτζής στο επάγγελμα, καρτερούσαν ένα νέο, ένα σημάδι ότι ήταν ζωντανός.Αυτός είναι ο Κωνσταντίνος Φλέσσας του Ευθυμίου και τα παιδιά του Δήμητρα, Θύμιος και Γιάννης. Ο πατέρας έφυγε απ’ τη ζωή 63 ετών, το 1967. Η μητέρα το 1990 όταν γύρισα από τον Καναδά και ο Γιάννης το 2005. Θα τους θυμόμαστε και θα τους αγαπάμε όσο ζούμε.

Διασκευή, φώτος κλπ. Τίμoυ Φλέσσα. Διαδικτυακή Ιστοσελίδα www.papaflessas.gr Email efle27@otenet.gr

1978 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She married Κωνσταντίνος Αλέξανδρος Παυλούροσ.

Γεώργιος Δημήτριος Φλέσσας and Αμαλία Γεωργίου Τάγαρη had the following children:

1993 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She married Γεώργιος Ιωάννης Τσαούσης. He was born in 1880 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. He died on 10 Nov 1964.

1971 in Ζούρτσα, Ολυμπίας. She married Τιμολέων Γλούμης on 09 Nov 1914 in Ζούρτσα. He was born in 1887. He died in 1932.

Κατά μαρτυρία του Θείου του Δημητράκη Φλέσσα του Γεωργίου του αδελφού της όταν ήταν νεαρή κάποιος Αθανάσιος Τάγαρης (Στρίγγλος) επείγε να την βιάσει στα Φλεσαίκα αλόνια στο Βλαχιό. Την σκηνή είδε ο πατέρας της και άρπαξε το όπλο και τον σκότωσε. Για να μην πάει όμως φυλακή ο πατέρας της είπε ότι τον εσκότωσε αυτός κσι δικάστικε τρεία χρόνια φυλακή με αναστολή. Η Κωνσταντίνα όμως μη μπορόντας ν' αντιμετωπίσει την σκληρή κοινωνία της Ζούρτσα, Ολυμπίαςς επείγε και έγινε μοναχή. Πέθανε σ' ένα μοναστήρι στο Ναυπλιο το 1998.

Κατά μία επιστολή του Ιωάννου Ευθυμίου Φλέσσα του 1922 (βλέπε φωτογραφία) η οποία βρέθηκε στα αρχεία μου (Τίμος Φλέσσας) το 2020 επιβεβαιώνει τα γεγωνότα. Ο Γιάννης φαίνεται να ήταν μορφωμένος άνθωπος και μετά την επιστολή αυτή εξαφανίστηκε στον πόλεμο της Μικράς Ασίασ το 1922.

1998 in Νεοχώριον, Ηλείας. She married Αναστάσιος Λαμπρόπουλος.

Επήγε στο Ελληνικό σχολείο ατού Αλευρά το σπίτι. Είχε καθηγητή τον Σκουριώτη. Διετέλεσε Πρόεδρος της Κοινότητα στη Ζούρτσα, Ολυμπίας και Δημοτικός Συμβουλος απο το 1950 έως το 1977 πάντοτε με το κόμμα του Γεώρη του Πιπιλή. Οπως λέγει και αυτός στη συνέτευξη που του πήρα το 2000 "Πάντοτε προσεπάθησε να κάνει το καλό και ποτέ δεν έβλαψε κανέναν στην περιοχή." Ως Δημοτικός Σύμβουλος πάντετε ήταν με την εξουσία και βοήθησε πολούς, όπως τον Αριστείδη το Χαντζη που του υπέγραψε το χαρτι για να φύγει ατη Αμερική και εγλύτωσε απο βέβαιο θάνατο τον πρώτο του εξάδελφο τον Νόντα τον Τάγαρη που κατά την εκκαθάρηση του συμμοριτοπολέμου το 1947 - 1948 είχε συλληφθεί και εκρατείτο στη χωροφυλακή στου Οικονομόπουλου και επειδέ δεν μαρτυρούσε τον Γκότση ήταν έτοιμοι να το σκοτόσουν χτυπόντας τον στα γεννητικά του όργανα. Εγ'ωτότε ήμουν παιδί και θυμάμαι τα ουρλιαχτά του και την μητέρα μου να με διόχνει στο κατοϊ για να μην ακούμε τις φωνές του.

Σήμερα 9 Απριλίου 2004, για το Πάσχα πήγανε στη Ζούρτσα, Ολυμπίας. Εκεί έμαθα από τον Θανάση τον Τσαούση τον δεύτερο εξάδελφό μου από την Θανάσω την αδελφή του Μπάρμπα Δημητράκη ότι ο Γεώργιος έπαθε γαστρορραγία και τον έφεραν στην Αθήνα. Μετά από δύο ημέρες ο Μπάρμπα Δημητράκης έπαθε εγκεφαλικό και τον έφερε η Αμαλία, η κόρη του, σε κάποια κλινική εδώ στην Αθήνα. "Ηθελα να τον συναντήσω και να τον ρωτήσω ορισμένα πράγματα αλλά δυστυχώς φαίνεται ότι δεν πρόλαβα. Είναι κατάκοιτος και δεν έχει καμία επαφή με το περιβάλον, Θα πάρω τηλέφωνο στο σπίτι του Γιώργου να ειδώ τί γίνεται.

Το τηλέφωνο δεν απαντά. Προσπάθησα να βρω το τηλέφωνο της Αμαλίας αλά δεν το βρήκα.

Κατά τις 1 η ώρα το μεσημέρι με πήρε τηλέφωνο η Νίκη από την Ζούρτσα, Ολυμπίας και μού είπε ότι χτύπησε η καμπάνα του Αη Νικόλα λυπητερά. Πέθανε χτες ο Μπάρμπα Δημητράκης και τον ενταφιάζουν σήμερα στις πέντε. Δεν προλαβαίνω να πάω στην κηδεία. Η Δήμητρα και Τάσος ανέβηκαν από το Νιοχόρι και θα πάνε στην κηδεία με το Γιάννη και την Νίκη. "Έτσι η οικογένεια των Φλεσσαίων θα αντιπροσωπευθεί ικανοποιητικά.

Πέθανε σε ηλικία 99 ετών και είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία από όλλους τους Φλεσσαίους της Ζούρτσα, Ολυμπίαςς.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα του Αηλιά που τον σκέπαΣΕ.

Η οικογένεια προσέφερε καφφέ στα καφενεία της πλατείας της Ζούρτσα, Ολυμπίαςς.

Μίλησα στη Ζούρτσα, Ολυμπίας με την Αμαλία και της εξέφρασα τα συλλυπητήρια της οικογενείας μας για τον χαμό του πατέρα της.

Πέθανε στις 2:30 το πρωί στην κλινική "Παμμακάριστος" στην Αθήνα. "Ηταν ο Γιώργος μαζί του και του κρατούσε το χέρι. "Έτσι δεν πέθαινε και ή Αμαλία του είπε να πάει στο σπίτι. "Όταν έφθασε στο σπίτι τον πήραν τηλέφωνο από την κλινική και του ανήγγειλαν το θάνατό του.

Είχε μέχρι τελευταία στιγμή καθαρό το μυαλό του και έλεγε της Αμαλίας τι θα κάνουν με τα λεφτά στην τράπεζα και την περιουσία στην Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Σε μία αποβολή που έκανε της γλύτωσε τη ζωή η Μαντώ που τη εκτέλεσαν οι αντάρτες στης Μιλάς τον Κάμπο που είχαν το στραειγείο τους επειδή έδεινε πληροφορίες στούς Ιταλούς. Ο πατέρας ήταν γιατρός και είχε μάθει και αυτή πρακτική ιατρική και είχε σώσει πολύ κόσμο στη Ζούρτσα, Ολυμπίας.

Descendants of Ηλίας Δημήτριος Φλέσσας

Generation 1

Generation 3

Generation 3 (cont.)

Generation 4